پسوریازیس خفیف چیست؟
پسوریازیس خفیف زمانی به کار میرود که ضایعات پوستی محدود، علائم نسبتاً ملایم و تأثیر کم یا متوسط روی کیفیت زندگی داشته باشند. معمولاً کمتر از ۵ درصد سطح بدن درگیر است و نواحی حساس مانند صورت، ناحیههای چیندار یا اندام تناسلی درگیر نیستند.
در این وضعیت، هدف درمان کاهش التهاب، بهبود ظاهر پوست، کنترل عود و کاهش ناراحتی است، بدون استفاده گسترده از درمانهای سیستمیک.
تعریف و معیار تشخیص خفیف بودن پسوریازیس
برای تعیین اینکه بیماری پسوریازیس خفیف است یا نه، معیارهایی وجود دارد:
-
درگیری کمتر از ۵ درصد سطح پوست
-
ضایعات کوچک، پراکنده و با پوستهریزی متوسط
-
عدم تأثیر زیاد بر کیفیت زندگی یا عملکرد روزانه
-
نواحی حساس مانند صورت، پلکها، چینها یا نواحی تناسلی معمولاً درگیر نیستند
در بسیاری از موارد، درمان موضعی کافی است و نیازی به درمان خوراکی یا تزریقی گسترده نیست.
علل و فاکتورهای تشدید در پسوریازیس خفیف
علل پسوریازیس در حالت خفیف مشابه انواع دیگر است، اما علائم کمتر است و اغلب با فاکتورهای زیر تشدید میشود:
-
عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی
-
استرس روانی
-
عفونتها (ویروسی یا باکتریایی)
-
آسیب یا تحریک پوست (خراش، بریدگی، خاراندن)
-
تغییرات فصلی، آب و هوای سرد و خشک
-
مصرف برخی داروها مانند لیتیوم، داروهای ضد فشار خون
-
کاهش تعادل در رژیم غذایی، چاقی، مصرف سیگار یا الکل
تشخیص و کنترل این عوامل میتواند جلوی تشدید علائم را بگیرد.
علائم پسوریازیس خفیف
در پسوریازیس خفیف، علائم معمولاً به شکل ضایعات کوچک و محدود بروز میکنند:
-
پلاکهای قرمز با پوستهریزی نقرهای
-
خارش خفیف یا احساس سوزش ملایم
-
خشکی پوست و ترکهای جزیی
-
ظاهر ضایعات در نواحی مانند ساعد، ساق پا، تنه یا پوست سر
-
گاهبهگاه خونریزی مختصر در لبه پلاکها
این علائم معمولاً آزاردهندهاند اما به اندازه انواع شدید موجب ناتوانی نمیشوند.
اهداف درمان در پسوریازیس خفیف
در درمان پسوریازیس خفیف، اهداف اصلی عبارتاند از:
-
کاهش التهاب و قرمزی پوست
-
کنترل پوستهریزی
-
کاهش خارش و ناراحتی
-
جلوگیری از گسترش ضایعات
-
حفظ پوست سالم و مرطوب
-
پیشگیری از تشدید بیماری و عود
با رسیدن به این اهداف، میتوان کیفیت زندگی فرد را بهبود داد و نیاز به درمانهای سنگینتر را کاهش داد.
روشهای درمان پسوریازیس خفیف
در موارد خفیف، درمان عمدتاً موضعی است و گاهی نوردرمانی نیز استفاده میشود. در ادامه روشهای رایج آورده شدهاند:
درمان موضعی
در ابتدا درمانهای موضعی ساده و کمخطر بهکار میروند:
-
کورتیکواستروئیدهای موضعی با قدرت کم تا متوسط که التهاب را کاهش میدهند
-
آنالوگهای ویتامین D مانند کالسیپوتریول که تکثیر سلولهای پوستی را کند میکنند
-
رتینوئیدهای موضعی برای کمک به بازسازی پوست
-
مهارکنندههای کلسینهورین مثل تاکرولیموس یا پیمکرولیموس برای مناطق حساس پوست
-
اسید سالیسیلیک به منظور کمک به حذف پوستهها
-
قطران زغالسنگ که یکی از روشهای قدیمی است برای کاهش التهابات و پوستهریزی
معمول است که چند روش را بهصورت ترکیبی استفاده کنند تا اثربخشی بیشتر باشد.
نوردرمانی (Photo Therapy)
اگر درمان موضعی کافی نباشد، نوردرمانی میتواند به عنوان گزینه کمکی مطرح شود:
-
استفاده از نور UVB باریکباند
-
تابش کنترل شده آفتاب با مراقبت
-
در برخی موارد PUVA (ترکیب یک داروی حساسکننده + UVA)
نوردرمانی معمولاً سبب کاهش التهاب و بهبود ضایعات میشود، اما باید تحت نظر پزشک انجام شود.
مراقبتهای پوستی و سبک زندگی در پسوریازیس خفیف
برای بهبود نتایج درمان موضعی، مراقبت پوستی و تغییر سبک زندگی نقش مهمی دارند:
-
مرطوب نگهداشتن پوست با کرمهای مناسب
-
استفاده از شویندههای ملایم بدون عطر
-
اجتناب از آب داغ زیاد هنگام شستشو
-
پوشیدن لباس نخی و گشاد
-
پرهیز از تحریک پوست (خاراندن، تماس شیمیایی)
-
کنترل استرس از طریق فعالیتهایی مثل مدیتیشن، یوگا یا ورزش
-
حفظ وزن سالم
-
پرهیز از سیگار و مصرف زیاد الکل
-
اجتناب از عوامل محرک شناختهشده برای خود فرد
این اقدامات اغلب کمک میکنند که درمان موضعی بهتر عمل کند و تشدید بیماری کاهش یابد.
نکات مهم در مصرف درمانها
-
درمان موضعی باید بهطور منظم و طبق دستور پزشک استفاده شود
-
از مصرف بلندمدت و نادرست کورتیکواستروئیدهای قوی پرهیز شود زیرا ممکن است باعث نازکی پوست شود
-
هرگاه ضایعات در نواحی حساس یا چیندار پوست هستند، باید از داروهای ملایمتر استفاده شود
-
در صورت عدم پاسخ به درمان موضعی پس از چند هفته، باید با پزشک مشورت کرد
-
پیگیری منظم با متخصص پوست برای ارزیابی پیشرفت درمان ضروری است

چه زمانی باید درمان جدیتری در نظر گرفته شود؟
اگر علائم پیشرفت کنند یا موارد زیر رخ دهد، ممکن است نیاز به درمان جدیتر یا سیستمیک باشد:
-
گسترش ضایعات به نواحی زیاد از پوست
-
درگیری مناطق حساس مانند صورت، دستها، پاها یا نواحی تناسلی
-
تشدید درد، التهاب شدید یا همراهی با مفاصل
-
عدم پاسخ طولانی به درمان موضعی
-
تأثیر منفی بر کیفیت زندگی
در این شرایط پزشک ممکن است به درمانهای خوراکی، تزریقی یا بیولوژیک روی بیاورد.
مزایای کنترل موفق پسوریازیس خفیف
اگر بتوان پسوریازیس خفیف را به خوبی کنترل کرد، مزایای زیر حاصل میشود:
-
کاهش دفعات عود و تشدید بیماری
-
کاهش نیاز به درمانهای سیستمیک و عوارض آنها
-
بهبود ظاهر پوست و افزایش اعتماد به نفس
-
کاهش خارش، درد و ناراحتی پوستی
-
پیشگیری از پیشرفت به حالت متوسط یا شدید
با مدیریت مناسب میتوان وضعیت را در سطح خفیف نگه داشت و کیفیت زندگی را حفظ کرد.
جمعبندی
پسوریازیس خفیف نوعی از بیماری است که در آن ضایعات پوستی محدود و علائم نسبتاً ملایم هستند. درمان این حالت اغلب با روشهای موضعی، مانند کرمهای کورتیکواستروئید، ویتامین D آنالوگ، رتینوئیدها و مراقبت پوستی آغاز میشود. در صورت نیاز، نوردرمانی نیز به کمک میآید. همراه با درمان دارویی، تغییر سبک زندگی و مراقبتهای پوستی میتوان نتایج بهتری کسب کرد. تشخیص زودهنگام و پیگیری منظم با متخصص پوست کلید موفقیت در کنترل این بیماری است.

علائم بیماری پسوریازیس
پسوریازیس یکی از بیماریهای مزمن پوستی است که در اثر اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود و باعث افزایش سرعت چرخه تولید سلولهای پوستی میگردد. این بیماری غیرمسری است اما میتواند از نظر ظاهری، روحی و روانی تأثیر زیادی بر زندگی فرد بگذارد. شناخت علائم پسوریازیس میتواند به تشخیص زودهنگام و کنترل بهتر آن کمک کند. در ادامه به بررسی جامع علائم، انواع، شدت و نحوه تشخیص این بیماری پرداخته میشود.
علائم کلی پسوریازیس
علائم پسوریازیس بسته به نوع آن و محل درگیری بدن متفاوت است، اما برخی نشانهها در اغلب بیماران مشترک هستند. این علائم معمولاً شامل قرمزی پوست، پوستهریزی، خارش، سوزش و در موارد شدید، ترکخوردگی و خونریزی پوست است. در بیشتر موارد، این ضایعات به صورت تکههای برجسته و ضخیم روی پوست ظاهر میشوند که با پوستههای نقرهای یا سفید پوشیده شدهاند.
ظاهر این لکهها معمولاً متقارن است و ممکن است روی آرنج، زانو، پوست سر، کف دست، کف پا یا پایین کمر دیده شود. شدت علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ برخی بیماران فقط لکههای کوچک و پراکنده دارند، در حالی که در برخی دیگر، بخشهای وسیعی از بدن درگیر میشود.
علائم پوستی پسوریازیس
یکی از مهمترین نشانههای پسوریازیس، ضایعات پوستی مشخص آن است. این ضایعات معمولاً شامل موارد زیر هستند:
-
تکههای ضخیم و برجستهی قرمز رنگ روی پوست
-
پوستههای سفید یا نقرهای که به راحتی جدا میشوند
-
خشکی بیش از حد پوست و ترکهای دردناک
-
احساس سوزش یا خارش مداوم در نواحی مبتلا
-
در موارد شدید، ترشح یا خونریزی از نواحی ترکخورده
ضایعات پوستی ممکن است گاهی بدون درد باشند اما از نظر ظاهری باعث نگرانی و ناراحتی روانی فرد میشوند. این ضایعات معمولاً در دورههایی شدت مییابند و سپس ممکن است برای مدتی بهبود یابند.
علائم پسوریازیس پوست سر
در پسوریازیس پوست سر، علائم ممکن است با شورهی سر اشتباه گرفته شوند. این نوع شامل پوستههای سفید و ضخیمی است که روی پوست سر، اطراف خط رویش مو، پشت گوش و حتی پیشانی دیده میشوند. خارش، التهاب و ریزش موقتی مو از دیگر نشانههای این نوع پسوریازیس است.
علائم پسوریازیس ناخن
پسوریازیس میتواند ناخنهای دست و پا را نیز درگیر کند. این نوع پسوریازیس معمولاً با علائم زیر همراه است:
-
ایجاد گودیها یا فرورفتگیهای کوچک روی سطح ناخن
-
ضخیم شدن یا تغییر رنگ ناخن به زرد یا قهوهای
-
جدا شدن ناخن از بستر ناخن (به نام اونیکولیز)
-
شکنندگی یا خرد شدن ناخنها
در برخی موارد، پسوریازیس ناخن میتواند با قارچ ناخن اشتباه گرفته شود، به همین دلیل تشخیص دقیق توسط پزشک اهمیت دارد.
علائم پسوریازیس در مفاصل (آرتریت پسوریاتیک)
در برخی بیماران، پسوریازیس تنها به پوست محدود نمیشود و مفاصل را نیز درگیر میکند. این حالت که «آرتریت پسوریاتیک» نام دارد، با درد، تورم و خشکی مفاصل همراه است. علائم معمولاً در انگشتان دست و پا، زانوها و ستون فقرات دیده میشود. اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است باعث آسیب دائمی مفصل شود.
علائم پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس معمولاً در چینهای بدن مانند زیر بغل، کشاله ران، زیر سینهها یا نواحی تناسلی بروز میکند. علائم آن شامل لکههای قرمز صاف و براق است که به دلیل تعریق و اصطکاک، ممکن است دچار تحریک و سوزش شوند. این نوع برخلاف سایر انواع پسوریازیس، پوستهریزی زیادی ندارد اما خارش و درد آن میتواند شدید باشد.
علائم پسوریازیس قطرهای
این نوع بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود و معمولاً پس از عفونت گلو یا استرپتوکوک ایجاد میگردد. ضایعات کوچک، گرد و متعدد به اندازه قطرات آب روی بدن ظاهر میشوند. این نوع پسوریازیس ممکن است به مرور زمان خودبهخود بهبود یابد یا تبدیل به نوع مزمن شود.
علائم پسوریازیس کف دست و پا
در این نوع، پوست کف دست یا پا دچار خشکی شدید، ترک، پوستهریزی و گاهی زخمهای دردناک میشود. این وضعیت میتواند مانع انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن یا گرفتن اشیا شود.
علائم عمومی و غیرپوستی پسوریازیس
علاوه بر درگیری پوست و ناخنها، پسوریازیس ممکن است باعث بروز علائم عمومی دیگری نیز شود از جمله:
-
احساس خستگی مفرط
-
کاهش تمرکز و انرژی
-
درد عضلانی یا استخوانی
-
تأثیر منفی بر اعتماد به نفس و سلامت روان
برخی مطالعات نشان دادهاند که بیماران مبتلا به پسوریازیس ممکن است در معرض خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و افسردگی باشند.
علائم هشداردهنده و نیاز به مراجعه به پزشک
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید حتماً به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید:
-
بروز ناگهانی لکههای قرمز و پوستهدار روی پوست
-
خارش و سوزش شدید در نواحی خاص
-
درگیری ناخنها یا مفاصل
-
عدم بهبود با درمانهای خانگی یا کرمهای معمولی
-
علائم دردناک یا التهاب در مفاصل
تشخیص زودهنگام پسوریازیس به جلوگیری از پیشرفت بیماری و کنترل بهتر آن کمک زیادی میکند.
تفاوت علائم پسوریازیس با اگزما
یکی از مشکلات رایج در تشخیص این بیماری، شباهت ظاهری آن با اگزماست. در حالی که هر دو باعث التهاب و خارش پوست میشوند، در پسوریازیس پوستهها ضخیمتر و براقترند، اما در اگزما پوست بیشتر مرطوب و ملتهب است. همچنین در پسوریازیس معمولاً مرز بین پوست سالم و بیمار واضحتر است.
نتیجهگیری
علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و ممکن است تنها بخشی از بدن را درگیر کند یا به صورت گسترده گسترش یابد. شناخت دقیق نشانهها و توجه به تغییرات پوستی، میتواند در تشخیص زودهنگام و جلوگیری از پیشرفت بیماری نقش مهمی داشته باشد. مراجعه به پزشک متخصص پوست و رعایت دستورات درمانی، کلید کنترل مؤثر این بیماری مزمن است.
درمان خانگی پسوریازیس
پسوریازیس یکی از بیماریهای مزمن پوستی است که با ایجاد لکههای قرمز و پوستهپوسته روی پوست شناخته میشود. این بیماری اغلب بهصورت دورهای بروز میکند و ممکن است با عواملی مانند استرس، سرما، مصرف برخی داروها یا ضعف سیستم ایمنی عود کند. اگرچه درمان قطعی برای پسوریازیس وجود ندارد، اما میتوان با روشهای خانگی و مراقبتهای طبیعی علائم آن را تا حد زیادی کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. در این مقاله به بررسی کامل درمانهای خانگی پسوریازیس، رژیم غذایی مناسب، روشهای تسکین خارش و التهاب، و راهکارهای تقویت پوست در برابر این بیماری خواهیم پرداخت.
علت ایجاد پسوریازیس
پسوریازیس نتیجه فعالیت بیشازحد سیستم ایمنی بدن است. در این بیماری، سلولهای پوستی با سرعت بسیار بیشتری نسبت به حالت عادی تولید میشوند و همین مسئله باعث تجمع سلولهای مرده روی پوست و تشکیل پلاکهای ضخیم میگردد. عواملی که در بروز یا تشدید این بیماری نقش دارند شامل موارد زیر است:
وراثت و سابقه خانوادگی
استرسهای شدید روحی یا روانی
عفونتهای ویروسی یا باکتریایی
استفاده از داروهای خاص مانند بتابلاکرها یا لیتیوم
مصرف زیاد الکل یا دخانیات
تغییرات هورمونی و ضعف سیستم ایمنی
علائم پسوریازیس
پسوریازیس میتواند در نقاط مختلف بدن ظاهر شود، اما معمولاً نواحی آرنج، زانو، پوست سر، پشت گوش و کمر بیشتر درگیر میشوند. علائم رایج شامل موارد زیر هستند:
قرمزی و التهاب پوست
تشکیل پوستههای ضخیم نقرهایرنگ
خارش، سوزش یا ترک خوردن پوست
خشکی شدید و گاهی خونریزی سطحی
درد در نواحی درگیر
اگرچه درمانهای دارویی میتوانند در کنترل این بیماری مؤثر باشند، اما بسیاری از بیماران ترجیح میدهند از درمانهای طبیعی و خانگی برای کاهش علائم استفاده کنند.
درمان خانگی پسوریازیس با روغنها
یکی از مؤثرترین روشهای خانگی برای درمان پسوریازیس استفاده از روغنهای طبیعی است که خاصیت ضدالتهابی و مرطوبکننده دارند. این روغنها به کاهش پوستهریزی، التهاب و خارش کمک میکنند.
روغن نارگیل: بهدلیل داشتن اسیدهای چرب مفید، پوست را نرم کرده و پوستهها را از بین میبرد. استفاده روزانه از آن روی نواحی درگیر باعث کاهش التهاب میشود.
روغن زیتون: حاوی آنتیاکسیدانهای طبیعی است و به بازسازی سلولهای پوست کمک میکند. بهتر است آن را کمی گرم کرده و روی پوست ماساژ دهید.
روغن آرگان: غنی از ویتامین E است و به کاهش خشکی و التهاب کمک میکند.
روغن درخت چای (Tea Tree Oil): دارای خاصیت ضدباکتری و ضدقارچ است و در کنترل عفونتهای پوستی مفید است. البته باید با روغن حامل مانند نارگیل ترکیب شود تا باعث تحریک پوست نشود.
درمان خانگی پسوریازیس با آلوئهورا
ژل طبیعی آلوئهورا یکی از شناختهشدهترین درمانهای خانگی پسوریازیس است. این گیاه خاصیت ضدالتهابی و ترمیمکنندگی دارد و خارش و قرمزی را کاهش میدهد. استفاده مستقیم از ژل تازه آلوئهورا روی ضایعات پوستی روزی دو تا سه بار میتواند به مرور علائم را کاهش دهد.
حمام آب ولرم با نمک دریا
حمام کردن با آب ولرم و مقداری نمک دریای مرده یکی از روشهای طبیعی و مؤثر در کاهش علائم پسوریازیس است. این کار باعث نرم شدن پوستهها و کاهش التهاب میشود. اضافه کردن روغن زیتون یا چند قطره روغن اسطوخودوس به آب نیز میتواند اثر آرامشبخش داشته باشد.
استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب به تعادل pH پوست کمک میکند و خاصیت ضدالتهابی دارد. برای درمان پسوریازیس پوست سر، میتوان سرکه سیب رقیقشده با آب را روی پوست سر ماساژ داد و پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه شستوشو داد. البته اگر پوست ترک خورده یا زخم باشد، نباید از این روش استفاده کرد زیرا ممکن است باعث سوزش شود.
درمان خانگی پسوریازیس با عسل
عسل طبیعی خاصیت ضدباکتریایی و مرطوبکننده دارد و یکی از درمانهای سنتی برای مشکلات پوستی است. ترکیب عسل با روغن زیتون یا ژل آلوئهورا میتواند التهاب پوست را کاهش داده و پوستهریزی را کمتر کند.
رژیم غذایی مناسب برای کنترل پسوریازیس
رژیم غذایی تأثیر چشمگیری بر کنترل و کاهش علائم پسوریازیس دارد. مصرف برخی مواد غذایی ضدالتهاب میتواند روند بهبودی را تسریع کند.
غذاهای مفید برای بیماران پسوریازیس:
ماهیهای چرب مانند سالمون و ساردین (منبع اسیدهای چرب امگا ۳)
میوهها و سبزیجات تازه
غلات سبوسدار
آجیل و دانههایی مثل گردو و تخم کتان
روغن زیتون بهعنوان منبع چربی سالم
غذاهایی که باید پرهیز شود:
غذاهای فراوریشده و سرخکردنی
شکر و نوشیدنیهای صنعتی
گوشت قرمز چرب
الکل و سیگار
مواد غذایی حاوی گلوتن (در برخی بیماران حساسیتزا است)
درمان خانگی پسوریازیس با نور خورشید
قرار گرفتن کنترلشده در معرض نور خورشید یکی از روشهای مؤثر برای کاهش علائم پسوریازیس است. اشعه ماورای بنفش (UVB) تولید سلولهای پوست را کاهش داده و به بهبود پلاکها کمک میکند. البته باید توجه داشت که قرار گرفتن طولانیمدت در آفتاب ممکن است منجر به سوختگی شود، بنابراین مدت زمان مواجهه باید محدود باشد (حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز).
درمان پسوریازیس با کاهش استرس
استرس یکی از مهمترین عوامل تحریک و تشدید پسوریازیس است. برای کنترل آن میتوان از روشهای آرامسازی مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و خواب کافی استفاده کرد. فعالیتهای آرامشبخشی مانند پیادهروی در طبیعت یا گوش دادن به موسیقی نیز به کاهش استرس کمک میکند.
استفاده از مرطوبکنندههای طبیعی
پوست بیماران مبتلا به پسوریازیس بسیار خشک و حساس است. استفاده روزانه از مرطوبکنندههای طبیعی مانند وازلین، کره شی، یا کرمهای گیاهی بدون عطر باعث حفظ رطوبت پوست و کاهش خارش میشود.
درمان پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس پوست سر یکی از شایعترین انواع این بیماری است که معمولاً با پوستهریزی زیاد و خارش همراه است. برای درمان خانگی میتوان از ترکیب روغن زیتون و ژل آلوئهورا استفاده کرد. این ترکیب را میتوان شب روی پوست سر مالید و صبح با شامپوی ملایم شست. همچنین استفاده از شامپوهای حاوی قطران زغالسنگ یا اسید سالیسیلیک نیز به بهبود پوست سر کمک میکند.
درمان پسوریازیس با زردچوبه
زردچوبه بهدلیل داشتن ترکیب فعال کورکومین، خاصیت ضدالتهابی قوی دارد و میتواند به کنترل علائم پسوریازیس کمک کند. مصرف روزانه زردچوبه در غذا یا بهصورت مکمل غذایی (با مشورت پزشک) و حتی استفاده موضعی از آن در ترکیب با عسل روی پوست مفید است.
درمان خانگی پسوریازیس با جو دوسر
حمام جو دوسر یا استفاده از ماسک آن بر روی نواحی ملتهب باعث کاهش خارش و قرمزی میشود. جو دوسر خاصیت آرامکننده و مرطوبکننده دارد و به تسکین پوست کمک میکند.
جمعبندی
درمان خانگی پسوریازیس میتواند تا حد زیادی علائم بیماری را کاهش دهد و از عود مکرر جلوگیری کند. استفاده منظم از روغنهای طبیعی، ژل آلوئهورا، عسل، زردچوبه و تغییر سبک زندگی میتواند تأثیر قابلتوجهی در کنترل بیماری داشته باشد. با این حال، در موارد شدید یا مزمن، مراجعه به پزشک متخصص پوست برای دریافت داروهای مناسب و بررسی دقیق وضعیت بیمار ضروری است.
پسوریازیس اگرچه بیماری مزمن و طولانیمدت است، اما با مراقبت روزانه، تغذیه سالم و روشهای طبیعی میتوان تا حد زیادی آن را تحت کنترل درآورد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.










دیدگاه کاربران
مطلب بسیار مفید و آموزنده بود، ممنون!
امیدوارم پستهای بیشتری در این زمینه ببینیم.
ارسال دیدگاه