پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک بیماری مزمن و خودایمنی است که بر پوست تأثیر میگذارد. این بیماری با ایجاد پلاکهای قرمز، ضخیم و پوستهدار روی پوست شناخته میشود. در حالت طبیعی، سلولهای پوست طی حدود یک ماه تجدید میشوند، اما در بیماران مبتلا به پسوریازیس این فرآیند در مدت چند روز انجام میگیرد که منجر به تجمع سلولهای مرده و بروز علائم پوستی میشود.
پسوریازیس فقط یک بیماری پوستی نیست، بلکه بهعنوان یک بیماری سیستمیک شناخته میشود که میتواند مفاصل، ناخنها و حتی سلامت روان فرد را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
علائم بیماری پسوریازیس
علائم پسوریازیس بسته به نوع آن متفاوت است، اما معمولترین نشانهها عبارتاند از:
-
بروز لکههای قرمز و ملتهب با پوستههای نقرهای
-
خشکی و ترکخوردگی پوست
-
خارش شدید یا احساس سوزش
-
درگیری ناخنها (فرورفتگی، ضخیم شدن، جدا شدن از بستر ناخن)
-
درد مفاصل (در مواردی که بیماری با آرتریت همراه باشد)
-
بروز زخمهایی در نواحی مختلف بدن بهویژه آرنج، زانو، پوست سر، کمر و اطراف ناف
انواع پسوریازیس
پسوریازیس پلاکی (Plaque Psoriasis)
شایعترین نوع پسوریازیس است که با پلاکهای ضخیم و پوستهدار در نواحی خاصی از بدن مانند آرنج، زانو، پوست سر و پایین کمر بروز میکند.
پسوریازیس خالدار (Guttate Psoriasis)
این نوع بیشتر در کودکان و نوجوانان پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد میشود. ضایعات کوچک و قطرهای شکل در تنه و اندامها دیده میشود.
پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis)
در این نوع، ضایعات در نواحی چیندار بدن مانند زیر بغل، کشاله ران و زیر سینه ظاهر میشود. این نواحی معمولاً بدون پوستهریزی و بهصورت صاف و قرمز هستند.
پسوریازیس چرکی (Pustular Psoriasis)
نوعی نادر از پسوریازیس است که با تاولهای پر از چرک سفید روی زمینهای قرمز رنگ ظاهر میشود. میتواند موضعی یا سراسری باشد و گاهی همراه با تب و ضعف عمومی ظاهر میشود.
پسوریازیس اریترودرمیک
نادرترین و شدیدترین نوع پسوریازیس است. در این حالت، تمام یا بیشتر سطح بدن قرمز و پوستهدار میشود. این نوع میتواند تهدیدکننده زندگی باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
پسوریازیس ناخن
در این نوع، تغییرات قابل توجهی در ناخنها از جمله فرورفتگیهای ریز، تغییر رنگ، ضخیم شدن و حتی جدا شدن ناخن از بستر آن دیده میشود.
آرتریت پسوریاتیک
نوعی از بیماری که علاوه بر پوست، مفاصل را نیز درگیر میکند. درد، التهاب و سفتی مفاصل از علائم اصلی آن است. اگر درمان نشود، ممکن است باعث تخریب مفصل شود.
علل بروز پسوریازیس
علت دقیق بیماری هنوز بهطور کامل مشخص نیست، اما فاکتورهای زیر در بروز آن نقش دارند:
ژنتیک
وجود سابقه خانوادگی، خطر ابتلا را بهشدت افزایش میدهد. اگر یکی از والدین مبتلا باشد، احتمال بروز بیماری در فرزند حدود 10 درصد و اگر هر دو والدین مبتلا باشند، این احتمال به 50 درصد میرسد.
اختلالات سیستم ایمنی
در پسوریازیس، سیستم ایمنی به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکند و باعث تکثیر سریع آنها میشود.
عوامل محرک محیطی
-
استرس و فشارهای روانی
-
عفونتها (مثل گلودرد استرپتوکوکی)
-
آسیب به پوست (مانند بریدگی، سوختگی یا خراش)
-
هوای سرد و خشک
-
مصرف برخی داروها مانند لیتیوم یا داروهای ضد فشار خون عکس بیماری پسوریازیس صورت
-
مصرف دخانیات و الکل
روشهای تشخیص پسوریازیس
پزشکان معمولاً با معاینه بالینی پوست و بررسی سابقه خانوادگی میتوانند بیماری را تشخیص دهند. در موارد خاص ممکن است از بیوپسی پوست (نمونهبرداری) استفاده شود تا سایر بیماریهای پوستی مشابه رد شوند.
راههای درمان پسوریازیس
درمان پسوریازیس با توجه به نوع، شدت بیماری، محل درگیری و پاسخ به درمان متفاوت است. روشهای رایج شامل موارد زیر میباشند:
درمان موضعی
-
پمادهای کورتونی
-
کرمهای حاوی ویتامین D
-
رتینوئیدهای موضعی
-
قطران زغالسنگ
-
مرطوبکنندهها و نرمکنندهها
نوردرمانی
قرار گرفتن در معرض نور ماورای بنفش (UVB) تحت نظر پزشک میتواند علائم را کاهش دهد. نوردرمانی معمولاً برای افرادی با بیماری متوسط تا شدید پیشنهاد میشود.
درمان سیستمیک
در موارد شدیدتر ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی تجویز شود:
-
متوترکسات
-
سیکلوسپورین
-
رتینوئیدهای سیستمیک
-
داروهای بیولوژیک (که سیستم ایمنی بدن را هدف قرار میدهند)
درمانهای مکمل
-
استفاده از روغنهای گیاهی مانند نارگیل یا آرگان
-
پرهیز از صابونهای قوی و مواد شیمیایی
-
استفاده از شویندههای ملایم و بدون عطر
-
حمام با جو دوسر یا نمک اپسوم بهترین پماد برای درمان پسوریازیس
نقش تغذیه و سبک زندگی
تغییر در سبک زندگی میتواند به کاهش دفعات تشدید علائم کمک کند:
-
حفظ وزن متعادل
-
رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات و اسیدهای چرب امگا-3
-
ترک سیگار و کاهش مصرف الکل
آیا پسوریازیس واگیردار است؟
خیر. پسوریازیس یک بیماری غیرواگیردار است و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. تماس مستقیم با پوست فرد مبتلا هیچ خطری برای انتقال بیماری ندارد.
اثرات روانی پسوریازیس
بیماران ممکن است به دلیل ظاهر پوست خود دچار افسردگی، اضطراب، احساس خجالت یا انزوای اجتماعی شوند. بنابراین مراقبت از سلامت روان در کنار درمان جسمی اهمیت زیادی دارد. مشاوره روانشناسی و شرکت در گروههای حمایتی برای بسیاری از بیماران مفید است.
پسوریازیس در کودکان
کودکان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. در آنها اغلب پسوریازیس خالدار دیده میشود. درمان در کودکان باید با احتیاط بیشتری انجام شود و معمولاً درمانهای موضعی و ساده ترجیح داده میشوند.
نتیجهگیری
پسوریازیس یک بیماری مزمن و پیچیده است که میتواند زندگی فرد را از جنبههای مختلف تحت تأثیر قرار دهد. با اینکه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با رعایت رژیم درمانی مناسب، پرهیز از عوامل محرک، اصلاح سبک زندگی و پشتیبانی روانی، بسیاری از بیماران میتوانند زندگی طبیعی و با کیفیتی را تجربه کنند. اگرچه این بیماری ممکن است گاهی خستهکننده به نظر برسد، اما با آگاهی و پیگیری مناسب میتوان آن را کنترل کرد و از بروز عوارض شدید جلوگیری نمود.
علائم بیماری پسوریازیس
پسوریازیس یکی از بیماریهای مزمن پوستی است که در اثر اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود و باعث افزایش سرعت چرخه تولید سلولهای پوستی میگردد. این بیماری غیرمسری است اما میتواند از نظر ظاهری، روحی و روانی تأثیر زیادی بر زندگی فرد بگذارد. شناخت علائم پسوریازیس میتواند به تشخیص زودهنگام و کنترل بهتر آن کمک کند. در ادامه به بررسی جامع علائم، انواع، شدت و نحوه تشخیص این بیماری پرداخته میشود.
علائم کلی پسوریازیس
علائم پسوریازیس بسته به نوع آن و محل درگیری بدن متفاوت است، اما برخی نشانهها در اغلب بیماران مشترک هستند. این علائم معمولاً شامل قرمزی پوست، پوستهریزی، خارش، سوزش و در موارد شدید، ترکخوردگی و خونریزی پوست است. در بیشتر موارد، این ضایعات به صورت تکههای برجسته و ضخیم روی پوست ظاهر میشوند که با پوستههای نقرهای یا سفید پوشیده شدهاند.
ظاهر این لکهها معمولاً متقارن است و ممکن است روی آرنج، زانو، پوست سر، کف دست، کف پا یا پایین کمر دیده شود. شدت علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ برخی بیماران فقط لکههای کوچک و پراکنده دارند، در حالی که در برخی دیگر، بخشهای وسیعی از بدن درگیر میشود.


علائم پوستی پسوریازیس
یکی از مهمترین نشانههای پسوریازیس، ضایعات پوستی مشخص آن است. این ضایعات معمولاً شامل موارد زیر هستند:
-
تکههای ضخیم و برجستهی قرمز رنگ روی پوست
-
پوستههای سفید یا نقرهای که به راحتی جدا میشوند
-
خشکی بیش از حد پوست و ترکهای دردناک
-
احساس سوزش یا خارش مداوم در نواحی مبتلا
-
در موارد شدید، ترشح یا خونریزی از نواحی ترکخورده
ضایعات پوستی ممکن است گاهی بدون درد باشند اما از نظر ظاهری باعث نگرانی و ناراحتی روانی فرد میشوند. این ضایعات معمولاً در دورههایی شدت مییابند و سپس ممکن است برای مدتی بهبود یابند.
علائم پسوریازیس پوست سر
در پسوریازیس پوست سر، علائم ممکن است با شورهی سر اشتباه گرفته شوند. این نوع شامل پوستههای سفید و ضخیمی است که روی پوست سر، اطراف خط رویش مو، پشت گوش و حتی پیشانی دیده میشوند. خارش، التهاب و ریزش موقتی مو از دیگر نشانههای این نوع پسوریازیس است.
علائم پسوریازیس ناخن
پسوریازیس میتواند ناخنهای دست و پا را نیز درگیر کند. این نوع پسوریازیس معمولاً با علائم زیر همراه است:
-
ایجاد گودیها یا فرورفتگیهای کوچک روی سطح ناخن
-
ضخیم شدن یا تغییر رنگ ناخن به زرد یا قهوهای
-
جدا شدن ناخن از بستر ناخن (به نام اونیکولیز)
-
شکنندگی یا خرد شدن ناخنها
در برخی موارد، پسوریازیس ناخن میتواند با قارچ ناخن اشتباه گرفته شود، به همین دلیل تشخیص دقیق توسط پزشک اهمیت دارد.
عکس انواع پسوریازیس
علائم پسوریازیس در مفاصل (آرتریت پسوریاتیک)
در برخی بیماران، پسوریازیس تنها به پوست محدود نمیشود و مفاصل را نیز درگیر میکند. این حالت که «آرتریت پسوریاتیک» نام دارد، با درد، تورم و خشکی مفاصل همراه است. علائم معمولاً در انگشتان دست و پا، زانوها و ستون فقرات دیده میشود. اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است باعث آسیب دائمی مفصل شود.
علائم پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس معمولاً در چینهای بدن مانند زیر بغل، کشاله ران، زیر سینهها یا نواحی تناسلی بروز میکند. علائم آن شامل لکههای قرمز صاف و براق است که به دلیل تعریق و اصطکاک، ممکن است دچار تحریک و سوزش شوند. این نوع برخلاف سایر انواع پسوریازیس، پوستهریزی زیادی ندارد اما خارش و درد آن میتواند شدید باشد.
علائم پسوریازیس قطرهای
این نوع بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود و معمولاً پس از عفونت گلو یا استرپتوکوک ایجاد میگردد. ضایعات کوچک، گرد و متعدد به اندازه قطرات آب روی بدن ظاهر میشوند. این نوع پسوریازیس ممکن است به مرور زمان خودبهخود بهبود یابد یا تبدیل به نوع مزمن شود.
علائم پسوریازیس کف دست و پا
در این نوع، پوست کف دست یا پا دچار خشکی شدید، ترک، پوستهریزی و گاهی زخمهای دردناک میشود. این وضعیت میتواند مانع انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن یا گرفتن اشیا شود.
علائم عمومی و غیرپوستی پسوریازیس
علاوه بر درگیری پوست و ناخنها، پسوریازیس ممکن است باعث بروز علائم عمومی دیگری نیز شود از جمله:
-
احساس خستگی مفرط
-
کاهش تمرکز و انرژی
-
درد عضلانی یا استخوانی
-
تأثیر منفی بر اعتماد به نفس و سلامت روان
برخی مطالعات نشان دادهاند که بیماران مبتلا به پسوریازیس ممکن است در معرض خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و افسردگی باشند.
علائم هشداردهنده و نیاز به مراجعه به پزشک
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، باید حتماً به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید:
-
بروز ناگهانی لکههای قرمز و پوستهدار روی پوست
-
خارش و سوزش شدید در نواحی خاص آیا بیماری پسوریازیس خطرناک است
-
درگیری ناخنها یا مفاصل
-
عدم بهبود با درمانهای خانگی یا کرمهای معمولی
-
علائم دردناک یا التهاب در مفاصل
تشخیص زودهنگام پسوریازیس به جلوگیری از پیشرفت بیماری و کنترل بهتر آن کمک زیادی میکند.
تفاوت علائم پسوریازیس با اگزما
یکی از مشکلات رایج در تشخیص این بیماری، شباهت ظاهری آن با اگزماست. در حالی که هر دو باعث التهاب و خارش پوست میشوند، در پسوریازیس پوستهها ضخیمتر و براقترند، اما در اگزما پوست بیشتر مرطوب و ملتهب است. همچنین در پسوریازیس معمولاً مرز بین پوست سالم و بیمار واضحتر است.
نتیجهگیری
علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و ممکن است تنها بخشی از بدن را درگیر کند یا به صورت گسترده گسترش یابد. شناخت دقیق نشانهها و توجه به تغییرات پوستی، میتواند در تشخیص زودهنگام و جلوگیری از پیشرفت بیماری نقش مهمی داشته باشد. مراجعه به پزشک متخصص پوست و رعایت دستورات درمانی، کلید کنترل مؤثر این بیماری مزمن است.
بهترین پماد برای درمان پسوریازیس
پسوریازیس یکی از بیماریهای مزمن پوستی است که با التهاب، قرمزی، خارش و پوستهریزی پوست شناخته میشود. این بیماری معمولاً دورههای عود و بهبود دارد و درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما میتوان با استفاده از داروها و پمادهای موضعی علائم را تا حد زیادی کنترل کرد. انتخاب بهترین پماد برای درمان پسوریازیس به شدت بیماری، محل درگیری و نوع پوست فرد بستگی دارد. در ادامه به معرفی و بررسی بهترین پمادها برای درمان پسوریازیس میپردازیم.
بهترین پمادهای موضعی برای پسوریازیس
درمان پسوریازیس معمولاً با داروهای موضعی شروع میشود، زیرا در بیشتر بیماران ضایعات پوستی محدود هستند. پمادها میتوانند التهاب، پوستهریزی و خارش را کاهش دهند. چند گروه از پمادهای پرکاربرد در درمان پسوریازیس وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
پمادهای حاوی کورتیکواستروئید
کورتونها از مؤثرترین داروهای موضعی در کنترل علائم پسوریازیس هستند. این پمادها با کاهش التهاب و فعالیت سیستم ایمنی، قرمزی و خارش را کم میکنند. پماد بتامتازون، کلوبتازول، فلوسینولون و مومتازون از جمله رایجترین پمادهای این گروه هستند. این داروها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند، زیرا استفاده طولانیمدت ممکن است باعث نازکی پوست یا عوارض دیگر شود.
پماد ویتامین D آنالوگها (کلسیپوتریول)
پمادهایی مانند کلسیپوتریول (Calcipotriol) یا کالسیتریول (Calcitriol) از مشتقات ویتامین D هستند و رشد بیش از حد سلولهای پوستی را مهار میکنند. این پمادها معمولاً در کنار کورتونها استفاده میشوند تا اثر بهتری داشته باشند. کلسیپوتریول معمولاً برای نواحی مختلف بدن از جمله بازوها، پاها و تنه مناسب است و میتواند پوستهها را کاهش دهد.
پمادهای ترکیبی کورتون و ویتامین D
ترکیب کلسیپوتریول و بتامتازون در یک پماد (مانند Daivobet یا Enstilar) یکی از مؤثرترین درمانهای موضعی برای پسوریازیس است. این ترکیب اثر ضدالتهابی کورتون را با تنظیم رشد سلولهای پوست توسط ویتامین D ترکیب میکند. استفاده روزانه از این ترکیب میتواند در مدت چند هفته ضایعات پوستی را تا حد زیادی کاهش دهد.
پماد تار (Coal Tar)
تار زغالسنگ یکی از قدیمیترین درمانهای پسوریازیس است. این ترکیب طبیعی باعث کاهش رشد سلولهای پوست، خارش و التهاب میشود. پمادهای حاوی تار معمولاً برای پسوریازیس پوست سر و بدن استفاده میشوند. با این حال، بوی نامطبوع و احتمال تحریک پوست باعث شده استفاده از آن کمتر شود.
پماد سالیسیلیک اسید
این پماد به عنوان کراتولیتیک عمل میکند، یعنی پوستهها و سلولهای مرده را از سطح پوست جدا میکند. پماد سالیسیلیک اسید معمولاً در ترکیب با سایر داروها مانند کورتونها یا تار استفاده میشود تا جذب داروهای دیگر را بهبود دهد. این پماد برای نواحی ضخیمتر پوست مانند آرنج و زانو بسیار مؤثر است.
پمادهای حاوی ویتامین A (رتینوئیدها)
تازاروتن (Tazarotene) یکی از پمادهای رتینوئیدی است که به تنظیم رشد سلولهای پوست کمک میکند و التهاب را کاهش میدهد. این دارو برای پسوریازیس خفیف تا متوسط مناسب است و اغلب در ترکیب با کورتونها تجویز میشود. با این حال ممکن است باعث سوزش یا خشکی پوست شود.
پمادهای نرمکننده و مرطوبکننده
در کنار داروهای اصلی، استفاده از کرمها و پمادهای مرطوبکننده اهمیت زیادی دارد. پوست بیماران مبتلا به پسوریازیس معمولاً خشک است و این خشکی میتواند باعث تشدید خارش و پوستهریزی شود. کرمهایی که حاوی اوره، گلیسیرین یا پارافین هستند، میتوانند به حفظ رطوبت پوست کمک کنند.
بهترین پماد طبیعی برای پسوریازیس
برخی از مواد طبیعی نیز خاصیت ضدالتهابی و آرامبخش دارند و میتوانند به عنوان درمان مکمل استفاده شوند. از جمله پمادهای طبیعی مؤثر برای پسوریازیس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
پماد آلوئهورا: مرطوبکننده طبیعی که خارش و التهاب را کاهش میدهد.
-
پماد حاوی روغن نارگیل: با خاصیت ضدباکتری و نرمکنندگی برای پوست خشک مناسب است.
-
پماد حاوی روغن درخت چای: خاصیت ضدالتهابی دارد و برای کاهش قرمزی و خارش مفید است. عکس بیماری پسوریازیس پا
-
پماد زردچوبه: حاوی کورکومین با اثر ضدالتهابی قوی است.
درمان ترکیبی برای پسوریازیس
در بسیاری از موارد، پزشک از ترکیب چند دارو استفاده میکند تا بهترین نتیجه حاصل شود. برای مثال ممکن است بیمار از پماد کلسیپوتریول در روز و از پماد کورتونی در شب استفاده کند. همچنین، گاهی از داروهای خوراکی یا نوردرمانی در کنار پمادها بهره گرفته میشود.
نکات مهم در استفاده از پمادهای پسوریازیس
-
مصرف دارو باید دقیقاً طبق دستور پزشک انجام شود.
-
از مصرف خودسرانه کورتونها پرهیز کنید، زیرا ممکن است باعث نازکی پوست یا مقاومت دارویی شود. بهترین نوشیدنی برای پسوریازیس
-
در زمان بارداری یا شیردهی، مصرف هر نوع پماد باید با نظر پزشک باشد. عکس بیماری پسوریازیس سر
-
نواحی حساس بدن مانند صورت یا کشاله ران به پمادهای ضعیفتر نیاز دارند.
-
مرطوب نگهداشتن پوست در کنار درمان دارویی تأثیر زیادی در بهبود علائم دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پسوریازیس با درمانهای موضعی بهبود نیابد یا بخش بزرگی از بدن را درگیر کند، باید حتماً به متخصص پوست مراجعه کرد. همچنین، در صورت بروز عوارضی مانند سوزش شدید، تاول یا عفونت پوستی، نیاز به بررسی تخصصی وجود دارد. عکس بیماری پسوریازیس دست
نتیجهگیری
بهترین پماد برای درمان پسوریازیس بسته به شدت بیماری، ناحیه درگیر و واکنش پوست متفاوت است. در بیشتر بیماران، استفاده از ترکیب پمادهای کورتونی و ویتامین D بهترین نتیجه را دارد. در کنار این درمانها، رعایت سبک زندگی سالم، پرهیز از استرس، تغذیه مناسب و استفاده از مرطوبکنندهها میتواند به کنترل بهتر بیماری کمک کند. پسوریازیس درمان قطعی ندارد، اما با پیگیری منظم و مراقبت روزانه، میتوان آن را تا حد زیادی مهار کرد.











دیدگاه کاربران
مطلب بسیار مفید و آموزنده بود، ممنون!
امیدوارم پستهای بیشتری در این زمینه ببینیم.
ارسال دیدگاه