فیستول مقعدی چگونه به وجود می‌آید؟

فیستول مقعدی یکی از بیماری‌های مزمن و دردناک ناحیه مقعد است که در اثر ارتباط غیرطبیعی بین کانال مقعد و پوست اطراف آن ایجاد می‌شود. این بیماری در بسیاری از موارد به دنبال آبسه مقعدی درمان‌نشده یا عفونت‌های مکرر در ناحیه مقعد به وجود می‌آید. فیستول مقعدی معمولاً با علائمی مانند ترشح چرک، درد هنگام اجابت مزاج، التهاب و سوزش همراه است و در صورت عدم درمان می‌تواند به عفونت‌های گسترده‌تر یا عود مکرر منجر شود.

در ادامه این مقاله، با جزئیات کامل به نحوه شکل‌گیری فیستول مقعدی، عوامل خطر، علائم، تشخیص و روش‌های درمان آن پرداخته می‌شود تا شناخت جامع‌تری از این عارضه به دست آید.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

علت ایجاد فیستول مقعدی

اصلی‌ترین علت ایجاد فیستول مقعدی، آبسه یا عفونت در غدد مقعدی است. در اطراف کانال مقعد غددی وجود دارد که ترشحات را به سطح پوست منتقل می‌کنند. زمانی که یکی از این غدد دچار انسداد یا عفونت شود، چرک و باکتری‌ها در آن تجمع پیدا می‌کنند و منجر به تشکیل آبسه می‌شوند.

اگر آبسه درمان نشود یا تخلیه به صورت ناقص انجام گیرد، مسیر چرکی در بافت‌های اطراف تشکیل می‌شود و بین داخل مقعد و پوست بیرونی ارتباطی غیرطبیعی به وجود می‌آورد. این مسیر همان فیستول مقعدی است.

به زبان ساده، فیستول نتیجه‌ی یک آبسه درمان‌نشده یا عفونت مزمن است که مسیر تخلیه خود را از داخل بدن به سطح پوست پیدا کرده است.

عوامل خطر و زمینه‌ساز فیستول مقعدی

علاوه بر آبسه، عوامل متعددی می‌توانند احتمال بروز فیستول مقعدی را افزایش دهند. این عوامل شامل:

  1. بیماری کرون: یکی از مهم‌ترین علل مزمن فیستول مقعدی است. بیماری کرون نوعی التهاب مزمن دستگاه گوارش است که می‌تواند باعث آسیب به دیواره مقعد شود.

  2. بیماری‌های التهابی روده (IBD): التهاب مزمن روده‌ها، عملکرد غدد مقعدی را مختل کرده و مسیر فیستول را ایجاد می‌کند.

  3. عفونت‌های مکرر ناحیه مقعد: عفونت‌های قارچی یا باکتریایی مزمن از عوامل محرک ایجاد فیستول هستند.

  4. جراحی‌ها یا ضربه‌های ناحیه مقعد: آسیب‌های ناشی از عمل جراحی هموروئید، زایمان یا ضربه مستقیم می‌توانند زمینه‌ساز فیستول باشند.

  5. سرطان رکتوم یا پرتو درمانی: در موارد نادر، تومورهای ناحیه مقعد یا درمان‌های پرتوئی باعث ایجاد مسیرهای غیرطبیعی بین بافت‌ها می‌شوند.

  6. ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر در معرض عفونت‌های مزمن و در نتیجه فیستول قرار می‌گیرند.

    فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

مراحل ایجاد فیستول مقعدی

فرآیند شکل‌گیری فیستول مقعدی معمولاً به صورت تدریجی و در چند مرحله اتفاق می‌افتد:

انواع فیستول مقعدی

فیستول‌ها از نظر مسیر و محل قرارگیری نسبت به عضلات اسفنکتر مقعد به چند نوع تقسیم می‌شوند:

  1. فیستول بین‌اسفنکتری: ساده‌ترین نوع فیستول که در فضای بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی ایجاد می‌شود.

  2. فیستول از طریق اسفنکتر (ترانس‌اسفنکتریک): این نوع از عضلات اسفنکتر عبور کرده و به پوست اطراف مقعد می‌رسد.

  3. فیستول سوپراسفنکتریک: مسیر فیستول از بالای عضلات اسفنکتر عبور کرده و در سطح پوست تخلیه می‌شود.

  4. فیستول خارج‌اسفنکتریک: نادرترین و پیچیده‌ترین نوع فیستول که خارج از عضلات اسفنکتر قرار دارد.

    فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

علائم فیستول مقعدی

نشانه‌های فیستول مقعدی بسته به شدت عفونت و عمق مسیر متفاوت است، اما معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:

اگر مسیر فیستول بسته شود، عفونت درون آن تجمع پیدا کرده و مجدداً باعث تشکیل آبسه می‌شود. به همین دلیل بیماران معمولاً با دوره‌های مکرر درد و ترشح مواجه هستند.

روش‌های تشخیص فیستول مقعدی

پزشک متخصص با معاینه فیزیکی معمولاً می‌تواند فیستول را تشخیص دهد. با این حال برای تعیین مسیر دقیق و عمق فیستول از روش‌های تصویربرداری استفاده می‌شود، از جمله:

درمان فیستول مقعدی

فیستول مقعدی بدون درمان جراحی بهبود نمی‌یابد. درمان‌های دارویی تنها می‌توانند علائم را کاهش دهند، اما مسیر ایجادشده بین پوست و مقعد باید به صورت فیزیکی بسته شود. روش‌های درمان شامل:

  1. جراحی فیستولوتومی: متداول‌ترین روش درمان که طی آن مسیر فیستول باز و از داخل ترمیم می‌شود.

  2. استفاده از ستون یا نخ مخصوص: برای تخلیه تدریجی چرک و بسته شدن طبیعی مسیر.

  3. درمان با لیزر (فیستولکتومی لیزری): روشی نوین و کم‌تهاجمی که بدون برش عمیق و با حداقل درد انجام می‌شود.

  4. فلپ اندورکتال: در فیستول‌های پیچیده‌تر، دهانه داخلی با فلپ مخاطی بسته می‌شود تا از عود جلوگیری شود.

    فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

نقش مراقبت بعد از درمان

بعد از جراحی یا درمان فیستول، رعایت مراقبت‌های بهداشتی اهمیت زیادی دارد:

عوارض عدم درمان فیستول مقعدی

در صورت بی‌توجهی به درمان، فیستول می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود از جمله:

جمع‌بندی

فیستول مقعدی یک بیماری التهابی و عفونی مزمن است که معمولاً در پی آبسه درمان‌نشده یا التهاب‌های مکرر ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. این بیماری بدون درمان جراحی قابل بهبود نیست و در صورت بی‌توجهی می‌تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد. تشخیص به‌موقع، درمان اصولی و رعایت مراقبت‌های پس از جراحی نقش مهمی در جلوگیری از بازگشت بیماری دارد. مراجعه به پزشک متخصص جراحی عمومی یا جراح کولورکتال در اولین فرصت می‌تواند از بروز عوارض طولانی‌مدت پیشگیری کند و روند درمان را کوتاه‌تر نماید.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

علت فیستول مقعدی در مردان

فیستول مقعدی یکی از بیماری‌های شایع ناحیه نشیمنگاه است که بیشتر در میان مردان دیده می‌شود. این عارضه در واقع مجرایی غیرطبیعی میان داخل کانال مقعد و پوست اطراف آن است که معمولاً بر اثر عفونت یا آبسه درمان‌نشده ایجاد می‌شود. فیستول مقعدی می‌تواند باعث درد، ترشح، التهاب و ناراحتی‌های شدید در نشستن یا اجابت مزاج شود. در این مقاله به‌صورت کامل و تخصصی به بررسی علت فیستول مقعدی در مردان، عوامل خطر، علائم و روش‌های پیشگیری و درمان آن می‌پردازیم.

اصلی‌ترین علت بروز فیستول مقعدی، عفونت در غدد مقعدی است. در اطراف مقعد غدد کوچکی وجود دارند که وظیفه ترشح مخاط برای تسهیل خروج مدفوع را بر عهده دارند. زمانی که یکی از این غدد بسته و دچار عفونت شود، چرک و ترشحات در آن جمع شده و باعث تشکیل آبسه می‌شود. اگر این آبسه به موقع تخلیه یا درمان نشود، مسیر جدیدی برای خروج عفونت به سمت سطح پوست باز می‌کند که به آن فیستول گفته می‌شود.

در مردان، به دلیل تفاوت‌های فیزیولوژیکی و میزان تعریق و فعالیت بیشتر در ناحیه مقعد، احتمال انسداد غدد و ایجاد عفونت بیشتر است. اما عوامل مختلف دیگری نیز می‌توانند در بروز این عارضه نقش داشته باشند.

عوامل مؤثر در ایجاد فیستول مقعدی در مردان

  1. آبسه درمان‌نشده مقعدی:
    شایع‌ترین علت فیستول مقعدی، آبسه است. زمانی که آبسه به طور کامل تخلیه یا درمان نشود، چرک جمع‌شده به سمت پوست نفوذ کرده و فیستول ایجاد می‌کند.

  2. یبوست مزمن:
    یبوست باعث فشار زیاد هنگام دفع مدفوع می‌شود و می‌تواند باعث التهاب و ترک‌های پوستی در اطراف مقعد شود. این ترک‌ها مسیر ورود باکتری‌ها را باز می‌کنند و احتمال عفونت و فیستول را افزایش می‌دهند.

  3. اسهال مزمن:
    اسهال طولانی‌مدت موجب تحریک مداوم مخاط مقعد می‌شود و غدد مقعدی را در معرض آسیب و عفونت قرار می‌دهد.

  4. بیماری‌های التهابی روده (مانند کرون):
    بیماری کرون یکی از مهم‌ترین علل غیرعفونی فیستول مقعدی در مردان است. در این بیماری، التهاب مزمن روده باعث تخریب بافت‌های اطراف مقعد شده و فیستول ایجاد می‌شود.

  5. عفونت‌های باکتریایی یا قارچی:
    برخی باکتری‌ها مانند E. coli یا Staphylococcus aureus در ناحیه مقعد می‌توانند منجر به ایجاد آبسه و در نهایت فیستول شوند. عوارض فیستول مقعدی

  6. زخم یا جراحی در ناحیه مقعد:
    هرگونه آسیب فیزیکی یا جراحی در اطراف مقعد ممکن است باعث اختلال در ترمیم بافت و در نتیجه ایجاد مسیر فیستولی شود.

  7. رعایت نکردن بهداشت فردی:
    تجمع آلودگی و رطوبت در ناحیه مقعد، محیطی مناسب برای رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها فراهم می‌کند که احتمال عفونت و فیستول را بالا می‌برد.

  8. دیابت و ضعف سیستم ایمنی:
    در مردانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا به دیابت مبتلا هستند، بدن توان مقابله کافی با عفونت را ندارد و زخم‌ها دیرتر بهبود می‌یابند، در نتیجه احتمال فیستول بالا می‌رود.

  9. رژیم غذایی ناسالم و کم‌فیبر:
    تغذیه نامناسب باعث یبوست و در نتیجه افزایش فشار هنگام اجابت مزاج می‌شود که یکی از زمینه‌سازهای اصلی التهاب و فیستول است.

  10. رابطه جنسی مقعدی:
    در برخی موارد، به‌ویژه اگر رابطه بدون رعایت بهداشت و با خشونت انجام شود، می‌تواند باعث آسیب به بافت مقعد و ورود باکتری‌ها شود که در نهایت به فیستول می‌انجامد.

    فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

علائم فیستول مقعدی در مردان

فیستول مقعدی معمولاً به‌صورت تدریجی ایجاد می‌شود و علائم آن ممکن است در ابتدا خفیف باشد، اما به مرور شدت می‌یابد. علائم شایع عبارت‌اند از:

اگر این علائم نادیده گرفته شوند، عفونت گسترش یافته و باعث تخریب بافت‌های اطراف و دردهای شدید می‌شود.

تشخیص فیستول مقعدی در مردان

تشخیص فیستول توسط متخصص جراحی عمومی یا جراح کولورکتال انجام می‌شود. پزشک با معاینه فیزیکی ناحیه مقعد، بررسی ترشحات و در صورت نیاز با انجام آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی اندورکتال، MRI یا سیگموئیدوسکوپی مسیر فیستول را مشخص می‌کند.

درمان نکردن فیستول مقعدی چه عواقبی دارد؟

عدم درمان فیستول می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند:

به همین دلیل درمان فیستول در مراحل اولیه اهمیت زیادی دارد.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

درمان فیستول مقعدی در مردان

درمان قطعی فیستول تنها از طریق جراحی امکان‌پذیر است. با این حال در مراحل اولیه، کنترل عفونت و کاهش التهاب نیز اهمیت دارد.

  1. درمان دارویی موقت:
    در صورت وجود عفونت، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک برای کنترل باکتری‌ها تجویز کند. اما دارو نمی‌تواند فیستول را از بین ببرد، بلکه فقط التهاب را کاهش می‌دهد.

  2. جراحی فیستولوتومی:
    رایج‌ترین روش درمان فیستول است که در آن مسیر فیستول باز شده و بافت‌های آلوده برداشته می‌شوند تا زخم از داخل به بیرون ترمیم شود.

  3. استفاده از نخ ستون (Seton):
    در مواردی که فیستول نزدیک عضلات اسفنکتر باشد، پزشک از نخ مخصوصی برای باز نگه داشتن مسیر و جلوگیری از آسیب به عضلات استفاده می‌کند.

  4. درمان با لیزر:
    روش مدرن و بدون درد که در آن مسیر فیستول با لیزر بسته می‌شود. این روش مزایایی مانند عدم نیاز به بستری، خونریزی کم و بهبودی سریع دارد.

  5. روش LIFT (درمان فیستول بین اسفنکتری):
    در این روش مسیر داخلی فیستول بسته شده و بافت عفونی خارج می‌شود، بدون اینکه به عضلات آسیب برسد.

پیشگیری از فیستول مقعدی در مردان

برای جلوگیری از بروز فیستول، رعایت نکات زیر ضروری است:

مدت زمان بهبود پس از درمان فیستول

مدت زمان بهبودی بستگی به نوع جراحی، محل فیستول و وضعیت جسمی بیمار دارد. معمولاً ترمیم کامل زخم بین ۴ تا ۶ هفته زمان می‌برد. در روش لیزری، این مدت به حدود دو هفته کاهش می‌یابد. رعایت مراقبت‌های پس از جراحی مانند شست‌وشوی روزانه، تعویض پانسمان و استفاده از داروهای تجویز شده، نقش مهمی در جلوگیری از عفونت مجدد دارد.

جمع‌بندی

فیستول مقعدی در مردان معمولاً در اثر عفونت غدد اطراف مقعد و درمان‌نشدن آبسه ایجاد می‌شود. عوامل مختلفی مانند یبوست مزمن، بیماری کرون، دیابت، رعایت نکردن بهداشت و آسیب‌های فیزیکی می‌توانند زمینه‌ساز آن باشند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب از طریق جراحی یا لیزر بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت بیماری است. رعایت بهداشت، تغذیه سالم و مراجعه منظم به پزشک در صورت بروز علائم می‌تواند از بروز این عارضه دردناک پیشگیری کند.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

عوارض فیستول مقعدی

فیستول مقعدی یکی از بیماری‌های شایع ناحیه مقعد است که در اثر ایجاد یک مجرای غیرطبیعی بین دیواره داخلی مقعد و پوست اطراف آن به وجود می‌آید. این مجرا معمولاً در پی یک عفونت درمان‌نشده در غده‌های اطراف مقعد ایجاد می‌شود و در صورت بی‌توجهی می‌تواند به عوارض جدی و حتی مزمن منجر شود. شناخت عوارض فیستول مقعدی و اهمیت درمان به‌موقع آن برای پیشگیری از مشکلات بعدی اهمیت زیادی دارد. در ادامه، به‌صورت جامع و تخصصی تمام عوارض احتمالی فیستول مقعدی و راه‌های جلوگیری از آن بررسی می‌شود. درمان فیستول مقعدی

تعریف فیستول مقعدی و نحوه ایجاد آن

فیستول مقعدی زمانی به وجود می‌آید که یک غده در ناحیه مقعد دچار عفونت شده و چرک آن به‌طور کامل تخلیه نشود. این چرک به مرور زمان مسیر جدیدی از داخل مقعد به سطح پوست باز می‌کند که به آن فیستول گفته می‌شود. این مسیر غیرطبیعی باعث ترشح چرک، التهاب و گاهی درد شدید در اطراف مقعد می‌گردد. بیشتر فیستول‌ها بعد از بروز آبسه مقعدی ایجاد می‌شوند و اگر آبسه به‌درستی درمان نشود، خطر ایجاد فیستول افزایش پیدا می‌کند.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

علائم اولیه فیستول مقعدی

پیش از بروز عوارض جدی، فیستول مقعدی معمولاً با علائم مشخصی همراه است که شامل موارد زیر می‌شود:

اگر این علائم نادیده گرفته شوند یا درمان به تعویق بیفتد، بیماری می‌تواند مزمن شود و به عوارض خطرناکی منجر گردد.

عوارض فیستول مقعدی در صورت عدم درمان

فیستول مقعدی به‌خودی‌خود درمان نمی‌شود و در صورت بی‌توجهی، عفونت آن پیشرفت کرده و می‌تواند به سایر بافت‌ها و اندام‌های اطراف گسترش یابد. در ادامه، مهم‌ترین عوارض این بیماری توضیح داده می‌شود.

گسترش عفونت به بافت‌های اطراف

یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض فیستول مقعدی، گسترش عفونت به بافت‌های اطراف است. عفونت مزمن می‌تواند به عضلات کف لگن، دیواره‌های مقعد و حتی نواحی تناسلی سرایت کند. در این حالت، بیمار ممکن است دچار تب بالا، ترشح چرکی بیشتر و التهاب وسیع‌تر شود. در موارد حاد، عفونت حتی می‌تواند وارد جریان خون شود و منجر به سپسیس (عفونت خونی) گردد که وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود.

ایجاد فیستول‌های متعدد و پیچیده

اگر فیستول به‌موقع درمان نشود، احتمال ایجاد شاخه‌های جدید یا فیستول‌های ثانویه افزایش می‌یابد. این مجراهای جدید باعث می‌شوند درمان سخت‌تر شود و نیاز به جراحی‌های گسترده‌تر باشد. فیستول‌های پیچیده معمولاً در بیماران مبتلا به بیماری‌های التهابی روده مانند کرون بیشتر دیده می‌شوند.

بی‌اختیاری در دفع مدفوع

در بعضی موارد، عفونت مزمن یا جراحی‌های مکرر برای درمان فیستول ممکن است به عضلات اسفنکتر مقعد آسیب وارد کند. این عضلات مسئول کنترل دفع هستند و آسیب به آن‌ها می‌تواند باعث بی‌اختیاری در مدفوع یا نشت گاز روده‌ای شود. این عارضه یکی از مشکلات جدی و تأثیرگذار بر کیفیت زندگی بیمار است.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

عود مکرر بیماری

یکی از عوارض رایج فیستول مقعدی، عود مکرر پس از درمان ناقص است. اگر تمام مجرای فیستول در عمل جراحی برداشته نشود یا عفونت به‌طور کامل از بین نرود، احتمال بازگشت بیماری بسیار زیاد است. فیستول‌های عودکننده معمولاً نیاز به روش‌های جراحی پیشرفته‌تر مانند لیزر یا روش‌های ترکیبی دارند.

تشکیل بافت اسکار و زخم‌های مزمن

ترشحات مداوم چرکی و التهاب طولانی‌مدت باعث تشکیل بافت فیبروزی یا اسکار در اطراف مقعد می‌شود. این بافت‌ها ممکن است باعث تنگی دهانه مقعد شوند و در نتیجه دفع مدفوع را دشوار و دردناک کنند. زخم‌های مزمن نیز ممکن است به‌مرور زمان بدبو، دردناک و مقاوم به درمان شوند. مراقبت های بعد از عمل فیستول مقعدی

درد و ناراحتی دائمی

حتی در مواردی که فیستول کوچک است، بیمار معمولاً از درد و ناراحتی مداوم شکایت دارد. این درد ممکن است هنگام نشستن، راه رفتن یا حتی خوابیدن تشدید شود. در برخی بیماران، درد مزمن منجر به اختلال خواب، افسردگی و کاهش فعالیت روزانه می‌شود.

ایجاد حفره‌های پوستی و ترشح مداوم

در بسیاری از موارد، فیستول باعث باز شدن سوراخ کوچکی روی پوست می‌شود که به‌صورت مداوم ترشح دارد. این ترشحات نه‌تنها آزاردهنده و بدبو هستند، بلکه باعث خیس شدن لباس زیر و تحریک پوست اطراف نیز می‌شوند. ادامه این وضعیت ممکن است به التهاب پوستی مزمن و زخم‌های باز منجر شود.

احتمال نادر سرطانی شدن بافت فیستول

در موارد بسیار نادر، فیستول‌های مزمن و درمان‌نشده می‌توانند منجر به تغییرات بدخیم در سلول‌های دیواره فیستول شوند. این وضعیت که با عنوان کارسینوم فیستول مزمن شناخته می‌شود، معمولاً پس از سال‌ها التهاب و عفونت مزمن اتفاق می‌افتد. اگرچه احتمال آن کم است، اما اهمیت درمان سریع و کامل فیستول را دوچندان می‌کند.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

تأثیر فیستول مقعدی بر زندگی روزمره بیمار

فیستول مقعدی علاوه بر عوارض جسمی، از نظر روحی و اجتماعی نیز زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ترشحات مداوم، بوی ناخوشایند و درد هنگام نشستن یا فعالیت‌های روزمره باعث کاهش اعتماد به نفس و اضطراب می‌شود. بسیاری از بیماران از حضور در محیط‌های کاری یا اجتماعی خودداری می‌کنند و دچار انزوا می‌شوند. از طرفی، رابطه جنسی نیز ممکن است به دلیل درد یا ترس از ترشحات مختل شود.

درمان فیستول مقعدی و جلوگیری از عوارض

تنها راه درمان قطعی فیستول مقعدی جراحی یا درمان با لیزر است. درمان‌های دارویی یا خانگی نمی‌توانند مسیر فیستول را از بین ببرند و فقط ممکن است به‌طور موقت علائم را کاهش دهند. روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:

مراجعه به پزشک متخصص جراحی عمومی یا جراحی کولورکتال برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟

مراقبت‌های بعد از درمان برای جلوگیری از عوارض مجدد

پس از درمان، رعایت نکات بهداشتی و مراقبت‌های لازم می‌تواند از عود مجدد فیستول پیشگیری کند:

جمع‌بندی

فیستول مقعدی بیماری‌ای جدی است که اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند باعث عوارض گسترده‌ای مانند عفونت مزمن، بی‌اختیاری، درد دائمی و حتی سرطان شود. درمان دارویی به‌تنهایی کافی نیست و برای بهبودی کامل باید از روش‌های جراحی یا لیزری استفاده شود. آگاهی از عوارض و اهمیت درمان زودهنگام، کلید پیشگیری از مشکلات بعدی است. در نهایت، رعایت بهداشت فردی، درمان سریع آبسه‌های مقعدی و مراجعه به پزشک متخصص در مراحل اولیه بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت فیستول مقعدی محسوب می‌شود.

فیستول مقعدی چگونه به وجود می آید؟