انواع پسوریازیس
پسوریازیس یکی از شایعترین بیماریهای پوستی است که به دلیل فعالیت بیشازحد سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود. در این بیماری، چرخه طبیعی تولید سلولهای پوست سرعت میگیرد و منجر به تجمع سلولها در سطح پوست و ایجاد پلاکهای ضخیم، قرمز و پوستهپوسته میشود. پسوریازیس بیماری مزمنی است که گاهی بهبود مییابد و گاهی دوباره عود میکند. شناخت انواع مختلف پسوریازیس نقش مهمی در انتخاب روش درمانی مؤثر و کنترل علائم دارد. در این مقاله، بهصورت جامع و علمی تمام انواع پسوریازیس را معرفی میکنیم و ویژگیهای هرکدام را بررسی خواهیم کرد.
تعریف کلی پسوریازیس
پسوریازیس (Psoriasis) یک بیماری التهابی پوستی خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکند. نتیجه این حمله افزایش سرعت تقسیم سلولهای پوست و ایجاد ضایعات پوستهدار و ضخیم روی نواحی مختلف بدن است.
این بیماری واگیردار نیست، اما زمینه ژنتیکی دارد و در اثر ترکیبی از عوامل ارثی، محیطی و ایمنی فعال میشود. استرس، عفونت، مصرف برخی داروها، تغییرات هورمونی و آبوهوا از عوامل تشدیدکننده آن هستند.
انواع پسوریازیس و ویژگیهای آنها
پسوریازیس به چندین نوع تقسیم میشود که از نظر شکل ظاهری، محل درگیری بدن و شدت علائم با یکدیگر تفاوت دارند. هر نوع میتواند بهصورت جداگانه یا ترکیبی در یک فرد ظاهر شود. در ادامه تمام انواع اصلی پسوریازیس را معرفی و بهطور کامل توضیح میدهیم.
پسوریازیس پلاکی (Plaque Psoriasis)
رایجترین نوع پسوریازیس است و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به این نوع هستند. در این نوع، پوست نواحی خاصی از بدن دچار پلاکهای قرمز، خشک و ضخیم با پوستههای سفید یا نقرهای میشود. عکس بیماری پسوریازیس صورت
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
ضایعات قرمز و برآمده با پوستههای ضخیم
-
احساس خارش و گاهی سوزش
-
خونریزی خفیف در اثر خراشیدن
-
معمولاً در آرنج، زانو، پوست سر و پایین کمر دیده میشود پسوریازیس سر
درمان:
استفاده از کرمهای استروئیدی موضعی، پمادهای حاوی ویتامین D، نوردرمانی و داروهای سیستمیک در موارد شدید توصیه میشود.
پسوریازیس قطرهای (Guttate Psoriasis)
این نوع معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده میشود و اغلب پس از عفونتهای گلو ناشی از باکتری استرپتوکوک ایجاد میشود.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
لکههای کوچک قرمز به شکل قطره روی تنه و اندامها
-
پوستههای نازک و خارش خفیف
-
شروع ناگهانی پس از سرماخوردگی یا عفونت گلو
-
معمولاً خودبهخود پس از چند هفته یا ماه کاهش مییابد
درمان:
آنتیبیوتیک در صورت وجود عفونت، کرمهای ضدالتهاب و نوردرمانی میتواند مؤثر باشد.
پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis)
این نوع از پسوریازیس معمولاً در نواحی چیندار بدن مانند زیر بغل، کشاله ران، زیر سینهها و اطراف دستگاه تناسلی دیده میشود.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
لکههای قرمز صاف و براق بدون پوستهریزی واضح عکس بیماری پسوریازیس دست
-
درد یا سوزش در اثر تعریق و اصطکاک
-
بیشتر در افراد چاق یا مبتلا به دیابت دیده میشود
-
احتمال عفونت قارچی در محل زیاد است
درمان:
استفاده از کرمهای ضدقارچ، داروهای استروئیدی سبک و لباسهای نخی و گشاد برای کاهش تحریک توصیه میشود.
پسوریازیس پوسچولار (Pustular Psoriasis)
نوعی از پسوریازیس است که در آن تاولهای کوچک سفید یا زردرنگ (پر از چرک استریل) روی پوست ظاهر میشوند. این تاولها عفونی نیستند اما نشانه التهاب شدید پوست هستند.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
بروز تاولهای کوچک پر از چرک بر روی پوست قرمز
-
احساس سوزش، تب، خستگی و ضعف عمومی
-
ممکن است در دستها و پاها محدود شود یا کل بدن را درگیر کند
درمان:
در موارد خفیف از داروهای موضعی استفاده میشود اما در موارد شدید نیاز به داروهای سیستمیک مانند متوترکسات یا سیکلوسپورین وجود دارد.
پسوریازیس اریترودرمیک (Erythrodermic Psoriasis)
این نوع یکی از شدیدترین و نادرترین اشکال پسوریازیس است و میتواند زندگی بیمار را تهدید کند.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
قرمزی و التهاب گسترده در کل سطح پوست
-
پوستهریزی وسیع، خارش شدید و تب
-
از دست دادن مایعات بدن و خطر عفونت
-
نیاز به درمان اورژانسی در بیمارستان
درمان:
بیمار باید فوراً بستری شود. درمان شامل داروهای ضدالتهاب سیستمیک، تنظیم الکترولیتها و مراقبتهای پوستی ویژه است.
پسوریازیس ناخن (Nail Psoriasis)
در این نوع، پسوریازیس روی ناخنهای دست یا پا تأثیر میگذارد. این نوع ممکن است همراه سایر انواع پسوریازیس یا بهصورت جداگانه بروز کند.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
تغییر رنگ ناخنها به زرد یا قهوهای
-
ایجاد فرورفتگیهای نقطهای روی سطح ناخن
-
ضخیم شدن یا جدا شدن ناخن از بستر
-
شکنندگی ناخنها و احتمال عفونت قارچی
درمان:
داروهای موضعی و تزریقی، نوردرمانی و در موارد شدید داروهای خوراکی کمککننده هستند. مراقبت روزانه از ناخنها نقش مهمی در کنترل علائم دارد.
پسوریازیس پشت گوش
پسوریازیس پوست سر (Scalp Psoriasis)
یکی از شایعترین محلهای درگیری پسوریازیس، پوست سر است. این نوع معمولاً با شوره شدید اشتباه گرفته میشود.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
وجود پوستههای ضخیم سفید یا نقرهای روی پوست سر
-
خارش، سوزش یا احساس خشکی
-
ریزش موی موقتی در محل التهاب شدید
-
گسترش به اطراف خط مو یا پشت گردن
درمان:
شامپوهای دارویی حاوی تار، سالیسیلیک اسید یا کورتیکواستروئیدها بسیار مؤثر هستند. در موارد مزمن از نوردرمانی استفاده میشود.
پسوریازیس کف دست و پا (Palmoplantar Psoriasis)
این نوع بهویژه در کف دستها و پاها بروز میکند و گاهی باعث درد یا ترکهای عمیق پوستی میشود.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
ضخیم شدن پوست کف دست و پا
-
ایجاد ترکهای دردناک و پوستهریزی
-
گاهی همراه با تاولهای کوچک
-
ایجاد مشکل در راه رفتن یا کارهای روزمره
درمان:
پمادهای مرطوبکننده قوی، داروهای موضعی و در صورت نیاز نوردرمانی توصیه میشود.
پسوریازیس مفصلی (Psoriatic Arthritis)
نوعی از پسوریازیس است که علاوه بر پوست، مفاصل را نیز درگیر میکند. این نوع معمولاً چند سال پس از بروز ضایعات پوستی ظاهر میشود اما گاهی اولین علامت بیماری است.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
درد، تورم و سفتی مفاصل بهویژه در انگشتان و زانو
-
خستگی مزمن و کاهش دامنه حرکتی
-
التهاب تاندونها و رباطها
-
گاهی باعث تغییر شکل انگشتان میشود
درمان:
متخصص روماتولوژی داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، متوترکسات و داروهای بیولوژیک را تجویز میکند. تشخیص زودهنگام از تخریب مفصل جلوگیری میکند.
پسوریازیس چشمی
در برخی بیماران، التهاب میتواند به چشمها نیز گسترش یابد و باعث مشکلات بینایی شود.
ویژگیها: داروی پسوریازیس کشف شد
-
قرمزی چشم
-
خشکی یا سوزش
-
تاری دید
-
حساسیت به نور
درمان:
استفاده از قطرههای ضدالتهاب و مراجعه به چشمپزشک برای جلوگیری از آسیب قرنیه ضروری است.
عوامل تشدیدکننده انواع پسوریازیس
صرفنظر از نوع پسوریازیس، عوامل متعددی میتوانند باعث عود یا تشدید علائم شوند، از جمله:
-
استرسهای روحی یا روانی
-
هوای سرد و خشک
-
مصرف الکل و سیگار
-
داروهایی مانند بتابلوکرها و لیتیوم
-
عفونتهای ویروسی یا باکتریایی
-
خشکی شدید پوست یا خراشیدن مکرر
کنترل این عوامل نقش مهمی در پیشگیری از حملات جدید بیماری دارد.
تشخیص انواع پسوریازیس
تشخیص انواع پسوریازیس معمولاً توسط متخصص پوست انجام میشود. پزشک بر اساس معاینه بالینی و در صورت نیاز نمونهبرداری از پوست (بیوپسی) نوع دقیق بیماری را مشخص میکند.
در مواردی که مفاصل درگیر هستند، پزشک برای بررسی التهاب استخوان و مفصل از تصویربرداری MRI یا رادیوگرافی استفاده میکند.
درمانهای کلی برای تمام انواع پسوریازیس
هرچند درمان قطعی برای پسوریازیس وجود ندارد، اما روشهای متنوعی برای کنترل علائم و جلوگیری از عود بیماری در دسترس است:
-
کرمها و پمادهای استروئیدی یا حاوی ویتامین D
-
نوردرمانی با اشعه UVB
-
داروهای خوراکی مانند متوترکسات، سیکلوسپورین و آپرمیلاست
-
داروهای بیولوژیک (برای موارد شدید)
-
رژیم غذایی ضدالتهاب شامل میوهها، سبزیجات، امگا-۳ و ویتامین D
-
پرهیز از استرس و خواب کافی
نتیجهگیری
پسوریازیس تنها یک بیماری پوستی ساده نیست، بلکه مجموعهای از انواع مختلف با علائم و شدتهای گوناگون است. از پسوریازیس پلاکی گرفته تا نوع مفصلی یا اریترودرمیک، هر کدام میتوانند چالشهای خاص خود را داشته باشند. شناخت نوع دقیق پسوریازیس توسط پزشک متخصص پوست و انتخاب درمان مناسب، کلید کنترل این بیماری مزمن است.
مدیریت استرس، مراقبت روزانه از پوست، تغذیه سالم و پرهیز از عوامل محرک میتواند شدت بیماری را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد. درمان زودهنگام و مداوم، بهترین راه برای کنترل طولانیمدت پسوریازیس است.
بیماری پسوریازیس صورت
پسوریازیس صورت یکی از انواع شایع و درعینحال چالشبرانگیز بیماری پسوریازیس است که در ناحیه پوست صورت بروز میکند و میتواند اثر قابلتوجهی بر ظاهر، اعتمادبهنفس و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. این نوع از پسوریازیس برخلاف پسوریازیس بدن یا پوست سر، به دلیل حساسیت زیاد پوست صورت نیازمند مراقبتهای خاص و درمانهای ملایمتر است. در ادامه به بررسی جامع و مفصل علائم، علل، روشهای درمان و مراقبت از پوست مبتلا به پسوریازیس در ناحیه صورت پرداخته میشود.
علت بروز پسوریازیس صورت
پسوریازیس یک بیماری مزمن پوستی با منشأ خودایمنی است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلولهای پوست را هدف قرار داده و موجب تسریع روند رشد آنها میشود. به طور طبیعی، سلولهای پوست طی حدود ۳۰ روز جایگزین میشوند، اما در بیماران مبتلا به پسوریازیس، این روند ممکن است تنها ۳ تا ۵ روز طول بکشد. این رشد سریع سلولی باعث تجمع سلولهای مرده روی سطح پوست شده و ضایعات قرمز، پوستهدار و ملتهبی را به وجود میآورد.
علت دقیق این اختلال هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل زیر در بروز پسوریازیس صورت نقش دارند:
-
ژنتیک و وراثت: اگر یکی از اعضای خانواده به پسوریازیس مبتلا باشد، احتمال بروز آن در فرد دیگر افزایش مییابد.
-
اختلال سیستم ایمنی: در بیماران مبتلا، سلولهای ایمنی (بهویژه سلولهای T) به اشتباه علیه سلولهای سالم پوست واکنش نشان میدهند.
-
استرس و اضطراب: فشار روانی طولانیمدت یکی از محرکهای اصلی شروع یا تشدید علائم پسوریازیس صورت است.
-
عفونتها: برخی عفونتهای ویروسی یا باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی میتوانند باعث شروع یا عود بیماری شوند.
-
تغییرات هورمونی: در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی ممکن است شدت بیماری افزایش یابد.
-
داروها: مصرف برخی داروها از جمله بتابلوکرها، لیتیوم و داروهای ضد مالاریا میتواند باعث تشدید پسوریازیس شود.
-
شرایط محیطی: هوای خشک، سرمای شدید یا نور آفتاب بیش از حد ممکن است باعث تحریک پوست و تشدید ضایعات شود.

علائم پسوریازیس صورت
علائم پسوریازیس در ناحیه صورت ممکن است خفیف یا شدید باشند و بسته به محل درگیری و نوع پوست تفاوت داشته باشند. این علائم معمولاً در نواحی اطراف ابروها، خط رویش مو، اطراف بینی، گونهها و گوشها ظاهر میشوند.
مهمترین نشانههای پسوریازیس صورت عبارتاند از:
-
بروز لکههای قرمز، برجسته و ملتهب روی پوست.
-
پوستهریزی نقرهای یا سفید رنگ در سطح ضایعات.
-
احساس خشکی، سوزش یا خارش در محل درگیری.
-
ترکخوردگی و گاهی خونریزی خفیف در ناحیه ضایعه.
-
درگیری اطراف ابروها و ریزش مو در صورت شدت التهاب.
-
در موارد شدیدتر، پوستهریزی در ناحیه گوش یا پلکها که ممکن است با التهاب چشم همراه باشد.
این ضایعات معمولاً مرز مشخصی دارند و گاهی ممکن است با بیماریهای دیگر مانند درماتیت سبورئیک اشتباه گرفته شوند. به همین دلیل، تشخیص دقیق توسط متخصص پوست اهمیت زیادی دارد.
انواع پسوریازیس صورت
پسوریازیس صورت ممکن است به شکلهای مختلفی بروز کند که هرکدام ویژگیها و درمان خاص خود را دارند:
-
پسوریازیس خط رویش مو (Hairline Psoriasis):
در این نوع، ضایعات بیشتر در اطراف پیشانی و محل اتصال مو به پوست دیده میشود. پوستهریزی و خارش در این ناحیه شایع است. -
پسوریازیس ناحیه T (پیشانی، بینی، چانه):
ظاهر آن شبیه پوست چرب و براق است و گاهی با درماتیت سبورئیک اشتباه گرفته میشود. -
پسوریازیس اطراف چشم:
ممکن است باعث تورم پلکها، قرمزی و تحریک چشم شود. در موارد شدید، نیاز به درمان فوری دارد تا از آسیب به چشم جلوگیری شود. -
پسوریازیس گوش و گونهها:
ضایعات ممکن است داخل گوش یا اطراف گونهها گسترش یابند و با خارش و پوستهریزی همراه باشند. -
پسوریازیس لب و اطراف دهان:
اگرچه نادر است، اما ممکن است باعث ترکخوردگی، خشکی و التهاب لبها شود.
تفاوت پسوریازیس صورت با سایر نواحی بدن
پوست صورت نسبت به سایر نواحی بدن نازکتر و حساستر است، بنابراین پسوریازیس در این قسمت معمولاً دردناکتر و تحریکپذیرتر است. از طرفی درمان آن نیز باید با دقت بیشتری انجام شود، زیرا استفاده از داروهای قوی ممکن است باعث تحریک یا سوزش پوست گردد. همچنین درگیری صورت تأثیر عمیقی بر سلامت روان بیمار دارد و ممکن است باعث اضطراب اجتماعی و کاهش اعتماد به نفس شود.
تشخیص پسوریازیس صورت
تشخیص این بیماری معمولاً با معاینه فیزیکی توسط متخصص پوست انجام میشود. پزشک بر اساس شکل ظاهری ضایعات، محل درگیری و سابقه خانوادگی بیماری تصمیمگیری میکند. در موارد خاص، ممکن است از پوست نمونهبرداری (بیوپسی) انجام شود تا تشخیص از بیماریهایی مانند درماتیت سبورئیک، روزاسه یا اگزما متمایز گردد.
روشهای درمان پسوریازیس صورت
درمان پسوریازیس صورت باید بهصورت تدریجی و با احتیاط انجام شود. هدف اصلی درمان، کاهش التهاب، کنترل پوستهریزی و جلوگیری از عود بیماری است. درمانها شامل روشهای دارویی، خانگی و تغییر سبک زندگی میشوند.
درمانهای دارویی موضعی
-
کورتیکواستروئیدهای ضعیف تا متوسط:
پمادهای استروئیدی مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و قرمزی استفاده میشوند. باید بهصورت محدود و تحت نظر پزشک مصرف شوند تا از نازک شدن پوست جلوگیری شود. -
ویتامین D آنالوگها (کلسیپوتریول):
این داروها به کنترل رشد سلولهای پوستی کمک کرده و در ترکیب با استروئیدها مؤثر هستند. -
کرمهای حاوی تاکرولیموس یا پیمکرولیموس:
این داروها (مهارکنندههای کلسینورین) جایگزین مناسبی برای استروئیدها در نواحی حساس مانند اطراف چشم و لب هستند. -
مرطوبکنندهها و نرمکنندهها:
استفاده مداوم از کرمهای آبرسان مخصوص پوست حساس میتواند به کاهش خشکی و پوستهریزی کمک کند.
درمانهای سیستمیک درمان پسوریازیس دکتر خیراندیش
در موارد شدید یا زمانی که درمانهای موضعی پاسخگو نیستند، ممکن است از داروهای سیستمیک استفاده شود:
-
متوترکسات برای کنترل التهاب سیستمیک.
-
سیکلوسپورین برای سرکوب سیستم ایمنی.
-
بیولوژیکها مانند آدالیموماب و اتانرسپت برای بیماران مقاوم به درمانهای کلاسیک.
فتوتراپی (نوردرمانی)
نوردرمانی با اشعه ماورای بنفش نوع B (UVB) یکی از روشهای مؤثر در کنترل پسوریازیس است. در درمان پسوریازیس صورت باید از شدت نور کمتری استفاده شود تا از تحریک پوست جلوگیری گردد.
درمانهای خانگی و طبیعی
اگرچه درمان خانگی جایگزین داروهای تجویز شده نیست، اما میتواند علائم را کاهش دهد:
-
استفاده از روغن نارگیل یا آلوئهورا برای مرطوب نگه داشتن پوست.
-
مصرف روغن ماهی یا مکمل امگا-۳ برای کاهش التهاب.
-
کمپرس آب سرد برای تسکین خارش.
تغذیه مناسب در پسوریازیس صورت
رژیم غذایی نقش مهمی در کاهش التهاب دارد. مصرف مواد غذایی ضدالتهاب و پرهیز از غذاهای تحریککننده میتواند به بهبود علائم کمک کند.
-
غذاهای مفید: ماهیهای چرب، سبزیجات برگ سبز، زردچوبه، زنجبیل، مغزها و میوههای تازه.
-
غذاهای مضر: غذاهای فرآوریشده، شکر زیاد، لبنیات پرچرب، نوشیدنیهای گازدار و الکل.
توصیههای مراقبتی برای پوست مبتلا به پسوریازیس صورت
-
همیشه از مرطوبکنندههای بدون عطر استفاده کنید.
-
از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید خودداری کنید.
-
از لایهبردارها یا صابونهای قوی استفاده نکنید.
-
آرایش زیاد یا استفاده از محصولات آرایشی سنگین ممکن است باعث تحریک پوست شود.
-
استرس خود را با روشهایی مانند مدیتیشن، یوگا یا پیادهروی کاهش دهید.
پسوریازیس صورت در کودکان
در کودکان نیز ممکن است پسوریازیس صورت ظاهر شود، اما علائم معمولاً خفیفتر هستند. درمان باید با دقت بیشتری انجام شود و از داروهای ملایم و مرطوبکنندهها استفاده گردد. در این موارد، کنترل استرس و تغذیه مناسب نقش مهمی دارد.
تفاوت پسوریازیس صورت با اگزما و درماتیت سبورئیک
پسوریازیس معمولاً با پوستههای ضخیم و نقرهای همراه است، در حالی که اگزما با خارش شدید و قرمزی پراکنده شناخته میشود. درماتیت سبورئیک نیز بیشتر در نواحی چرب صورت مانند اطراف بینی و ابروها دیده میشود و پوستههای زردرنگ دارد. تشخیص دقیق بین این بیماریها تنها با نظر پزشک متخصص امکانپذیر است.
جمعبندی
پسوریازیس صورت یکی از چالشبرانگیزترین اشکال پسوریازیس است که به دلیل حساسیت پوست این ناحیه، نیازمند مراقبت ویژه و درمان دقیق میباشد. این بیماری مزمن بوده و ممکن است دورههایی از بهبود و عود داشته باشد، اما با درمانهای مناسب، رژیم غذایی سالم و کنترل استرس میتوان آن را بهخوبی مدیریت کرد. مراجعه به متخصص پوست در مراحل اولیه و پیروی از دستورات پزشکی، کلید کنترل بلندمدت پسوریازیس صورت و حفظ سلامت و زیبایی پوست است.
بیماری پسوریازیس سر
پسوریازیس سر یکی از شایعترین انواع بیماری پسوریازیس است که پوست سر را درگیر میکند و باعث پوستهریزی، خارش، قرمزی و التهاب میشود. این بیماری مزمن پوستی در اثر فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به وجود میآید و معمولاً روندی طولانیمدت و عودکننده دارد. اگرچه پسوریازیس سر مسری نیست، اما میتواند ظاهر پوست سر و کیفیت زندگی فرد را بهشدت تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله بهطور کامل و علمی درباره علائم، علت، روشهای درمانی و راهکارهای مراقبتی پسوریازیس سر صحبت خواهیم کرد.
پسوریازیس سر چیست؟
پسوریازیس سر نوعی التهاب مزمن پوستی است که باعث افزایش سرعت رشد سلولهای پوست میشود. در افراد سالم، سلولهای پوست هر ۲۸ تا ۳۰ روز یکبار بازسازی میشوند، اما در افراد مبتلا به پسوریازیس، این چرخه به ۳ تا ۴ روز کاهش مییابد. این افزایش سرعت رشد سلولی باعث انباشته شدن سلولهای مرده روی پوست سر و ایجاد پوستههای ضخیم، سفید یا نقرهای رنگ میشود.
این بیماری ممکن است تنها بخشی از پوست سر را درگیر کند یا در موارد شدید، تمام سر و حتی نواحی اطراف آن مانند پشت گردن، پیشانی و پشت گوشها را تحت تأثیر قرار دهد.
علت ابتلا به پسوریازیس سر
علت دقیق پسوریازیس هنوز بهطور کامل مشخص نشده است، اما نقش سیستم ایمنی و عوامل ژنتیکی در بروز آن کاملاً اثبات شده است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکند و همین امر باعث تسریع در روند تولید سلولهای جدید میشود.
عوامل زیر میتوانند در بروز یا تشدید پسوریازیس سر نقش داشته باشند:
-
ژنتیک: اگر یکی از والدین یا هر دو مبتلا به پسوریازیس باشند، احتمال ابتلا در فرزند افزایش مییابد.
-
استرس: استرسهای روحی و عصبی یکی از محرکهای اصلی عود پسوریازیس محسوب میشود.
-
عفونتها: عفونتهای ویروسی یا باکتریایی میتوانند باعث تشدید علائم شوند.
-
مصرف داروها: داروهایی مانند بتابلوکرها، لیتیوم، داروهای ضد مالاریا و برخی داروهای فشار خون ممکن است بیماری را بدتر کنند.
-
تغییرات آب و هوایی: هوای سرد و خشک میتواند علائم را افزایش دهد.
-
آسیب یا تحریک پوست سر: خراشیدن یا شانه زدن شدید موها ممکن است باعث تحریک و تشدید بیماری شود.
علائم پسوریازیس سر
علائم پسوریازیس سر در افراد مختلف شدت متفاوتی دارد و ممکن است از پوستهریزی خفیف تا التهاب شدید و دردناک متفاوت باشد. شایعترین نشانههای این بیماری شامل موارد زیر است:
-
پوستهریزی سفید یا نقرهای: شبیه به شوره سر اما ضخیمتر و چسبندهتر است.
-
قرمزی پوست سر: التهاب شدید باعث قرمزی و حساس شدن پوست میشود.
-
خارش شدید: یکی از آزاردهندهترین علائم پسوریازیس است که ممکن است باعث زخم شدن پوست بر اثر خاراندن شود.
-
خشکی و ترک خوردن پوست: در موارد شدید، پوست سر ممکن است ترک بخورد و دردناک شود.
-
ریزش موقت مو: در اثر التهاب و خاراندن زیاد، موها ممکن است موقتاً بریزند، اما پس از کنترل بیماری معمولاً دوباره رشد میکنند.
-
گسترش به سایر نواحی: در بعضی موارد، بیماری به پیشانی، پشت گوشها و گردن نیز سرایت میکند.

تفاوت پسوریازیس سر با شوره سر
تشخیص پسوریازیس سر از شوره سر برای بسیاری از افراد دشوار است، زیرا هر دو باعث پوستهریزی میشوند. با این حال، تفاوتهایی میان آنها وجود دارد:
-
در پسوریازیس، پوستهها ضخیمتر و به رنگ سفید نقرهای هستند، در حالیکه شوره معمولاً نازکتر و زرد یا سفید است.
-
پسوریازیس معمولاً با قرمزی و التهاب شدید همراه است، اما شوره بیشتر به علت چربی زیاد یا قارچهای پوستی ایجاد میشود.
-
خارش ناشی از پسوریازیس معمولاً شدیدتر است و پوست حالت تحریکپذیرتری دارد.
روشهای تشخیص پسوریازیس سر
تشخیص پسوریازیس سر معمولاً توسط متخصص پوست انجام میشود. پزشک با بررسی ظاهر پوست سر، پوستهها و الگوی قرمزی میتواند بیماری را تشخیص دهد. در برخی موارد، برای اطمینان از تشخیص ممکن است نمونهبرداری از پوست انجام شود تا سایر بیماریهای مشابه مانند درماتیت سبورئیک یا عفونتهای قارچی شوند.
درمان پسوریازیس سر
درمان پسوریازیس سر معمولاً با هدف کاهش التهاب، خارش و پوستهریزی انجام میشود. هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با روشهای دارویی و مراقبتی میتوان آن را کنترل کرد.
درمانهای موضعی
اولین مرحله درمان شامل استفاده از داروهای موضعی است. این داروها به کاهش پوستهریزی و التهاب کمک میکنند:
-
شامپوهای دارویی: حاوی مواد فعالی مانند تار ذغالسنگ، سالیسیلیک اسید، کتوکونازول یا کورتیکواستروئیدها هستند و برای کاهش پوستهریزی و التهاب مفیدند.
-
کورتیکواستروئیدهای موضعی: کرمها یا محلولهای حاوی این داروها به کاهش سریع التهاب کمک میکنند.
-
ویتامین D مصنوعی (کلسیتریول و کالسیپوتریول): رشد سلولهای پوست را کنترل کرده و پوستهریزی را کاهش میدهد.
-
مرطوبکنندهها: نرم کردن پوست سر و جلوگیری از خشکی از اهمیت زیادی برخوردار است.
درمانهای سیستمیک درمان پسوریازیس دکتر خیراندیش
در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهای سیستمیک (خوراکی یا تزریقی) تجویز کند. این داروها فعالیت سیستم ایمنی را کنترل میکنند:
-
متوترکسات عکس بیماری پسوریازیس سر
-
سیکلوسپورین
-
آسیترتین (نوعی رتینوئید)
-
داروهای بیولوژیک مانند آدالیمومب، اتانرسپت و اوستکینومب
این داروها باید تحت نظر پزشک و با بررسی عملکرد کبد و کلیه مصرف شوند.
نور درمانی (فتوتراپی)
نور درمانی با استفاده از نور ماورای بنفش (UVB) یکی از روشهای مؤثر در درمان پسوریازیس سر است. این روش باعث کاهش سرعت رشد سلولهای پوست و کاهش التهاب میشود. معمولاً در کلینیکهای تخصصی پوست انجام میگیرد و در برخی موارد میتوان از دستگاههای خانگی نیز استفاده کرد.
درمانهای خانگی و مراقبتهای روزمره
در کنار درمان دارویی، رعایت برخی نکات در خانه میتواند در کنترل بیماری مؤثر باشد:
-
از شامپوهای ملایم و بدون سولفات استفاده کنید.
-
از خاراندن پوست سر پرهیز کنید تا زخم و عفونت ایجاد نشود.
-
از روغنهای طبیعی مانند روغن نارگیل، زیتون یا آرگان برای نرم کردن پوست استفاده کنید.
-
استرس خود را کاهش دهید، زیرا یکی از عوامل اصلی عود بیماری است.
-
رژیم غذایی ضد التهاب شامل ماهیهای چرب، سبزیجات، میوهها و مغزها را در برنامه روزانه خود بگنجانید.

نکات تغذیهای برای بیماران مبتلا به پسوریازیس سر
تغذیه سالم میتواند نقش مؤثری در کاهش علائم پسوریازیس داشته باشد. برخی غذاها باعث تشدید التهاب میشوند، در حالیکه برخی دیگر میتوانند به کنترل بیماری کمک کنند.
غذاهای مفید:
-
ماهیهای حاوی امگا ۳ مانند سالمون و ساردین
-
روغن زیتون و دانههای چیا
-
میوهها و سبزیجات تازه
-
غلات سبوسدار و آجیلها
غذاهایی که باید از آنها اجتناب کرد:
-
غذاهای چرب و سرخکردنی
-
نوشابه و قندهای مصنوعی
-
الکل و دخانیات
-
گوشتهای فرآوریشده مانند سوسیس و کالباس
پیشگیری از عود پسوریازیس سر
پسوریازیس یک بیماری مزمن است و ممکن است پس از بهبود، دوباره بازگردد. برای جلوگیری از عود، رعایت موارد زیر ضروری است:
-
مصرف منظم داروهای تجویز شده توسط پزشک
-
استفاده از شامپوهای مخصوص پسوریازیس بهصورت مداوم
-
پرهیز از استرس و اضطراب
-
حفظ رطوبت پوست سر
-
اجتناب از قرار گرفتن طولانی در هوای سرد و خشک بهترین پماد برای درمان پسوریازیس
جمعبندی
پسوریازیس سر یکی از بیماریهای مزمن پوستی است که با پوستهریزی، خارش و التهاب پوست سر همراه است. اگرچه درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما با مراقبتهای مناسب، داروهای موضعی، نور درمانی و اصلاح سبک زندگی میتوان علائم را بهطور چشمگیری کنترل کرد. تشخیص زودهنگام و مراجعه به متخصص پوست در مراحل اولیه، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت و عود مکرر بیماری دارد. مراقبت مداوم و پیروی از دستورات پزشک میتواند زندگی بیمار را بهبود بخشد و باعث کنترل بلندمدت پسوریازیس سر شود.









دیدگاه کاربران
مطلب بسیار مفید و آموزنده بود، ممنون!
امیدوارم پستهای بیشتری در این زمینه ببینیم.
ارسال دیدگاه