چه چیزی باعث عقیم شدن مرد میشود؟
عقیم شدن یا ناباروری مردان یکی از مشکلات شایع در زندگی زناشویی و فرزندآوری است که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. ناباروری مرد زمانی مطرح میشود که یک مرد بعد از یک سال رابطه جنسی منظم و بدون استفاده از روشهای جلوگیری، قادر به باروری همسر خود نباشد. بررسیها نشان میدهد که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد موارد ناباروری در زوجها به علت مشکلات مردان است. در این مقاله به طور کامل بررسی میکنیم که چه عواملی باعث عقیم شدن مرد میشود و چه راهکارهایی برای پیشگیری و درمان وجود دارد.
عوارض عقیم شدن مردان
نقش بیضهها در باروری مردان
بیضهها دو عضو اصلی در دستگاه تولیدمثل مردان هستند که وظیفه تولید اسپرم و ترشح هورمون تستوسترون را بر عهده دارند. هر عاملی که عملکرد بیضهها را مختل کند، میتواند باعث کاهش کیفیت و کمیت اسپرم و در نهایت ناباروری شود. اسپرم سالم باید از نظر تعداد کافی، حرکت مناسب و شکل طبیعی برخوردار باشد تا توانایی بارور کردن تخمک را داشته باشد.
علل ژنتیکی ناباروری مردان
یکی از مهمترین عوامل ناباروری، اختلالات ژنتیکی است. در برخی مردان به دلیل نقصهای کروموزومی یا ژنتیکی، بیضهها قادر به تولید اسپرم کافی یا سالم نیستند. به عنوان مثال:
-
سندرم کلاینفلتر (وجود یک کروموزوم X اضافه) میتواند باعث کوچک شدن بیضهها و کاهش تولید اسپرم شود.
-
حذفهای کروموزوم Y نیز از عوامل شناختهشده ناباروری مردان است.
-
برخی جهشهای ژنی باعث اختلال در حرکت اسپرم یا شکل غیرطبیعی آن میشوند.
اختلالات هورمونی و عقیم شدن مرد
هورمونها نقش مهمی در عملکرد بیضهها دارند. هورمونهای FSH و LH که از غده هیپوفیز ترشح میشوند، تولید اسپرم و تستوسترون را کنترل میکنند. اگر این هورمونها به هر دلیلی کم یا زیاد شوند، فرآیند اسپرمسازی مختل میشود. کمکاری غده هیپوفیز، بیماریهای تیروئیدی یا مشکلات غدد فوق کلیوی نیز میتوانند باعث ناباروری شوند.
واریکوسل و ناباروری مردان
واریکوسل یکی از شایعترین علل ناباروری در مردان است. در این بیماری رگهای اطراف بیضه گشاد میشوند و خونرسانی مختل میشود. این وضعیت باعث افزایش دمای بیضه و آسیب به سلولهای تولیدکننده اسپرم میگردد. واریکوسل اگر درمان نشود، میتواند منجر به کاهش شدید کیفیت اسپرم و در نهایت عقیم شدن شود.
عفونتها و التهابهای بیضه
برخی بیماریهای عفونی مانند اوریون، اپیدیدیمیت یا اورکیت میتوانند باعث تخریب بافت بیضه شوند. اگر عفونت شدید باشد یا درمان به موقع انجام نشود، احتمال از بین رفتن سلولهای اسپرمساز و ناباروری وجود دارد. بیماریهای مقاربتی مثل کلامیدیا و سوزاک نیز میتوانند لولههای اسپرمبر را مسدود کرده و مانع خروج اسپرم شوند.
انسداد مجاری اسپرم
گاهی بیضهها اسپرم سالم تولید میکنند، اما به دلیل انسداد در لولههای منیبر یا اپیدیدیم، اسپرمها نمیتوانند به مایع منی راه پیدا کنند. این مشکل ممکن است به علت جراحیهای قبلی، عفونت یا مشکلات مادرزادی ایجاد شود و باعث ناباروری گردد.
مشکلات مربوط به اسپرم
عقیم شدن مردان میتواند به علت اختلال در کیفیت اسپرم نیز باشد. سه عامل اصلی در سلامت اسپرم اهمیت دارد:
-
تعداد اسپرم: اگر تعداد اسپرم کمتر از ۱۵ میلیون در هر میلیلیتر باشد، احتمال باروری کاهش مییابد.
-
تحرک اسپرم: اسپرم باید بتواند به سمت تخمک حرکت کند. اگر حرکت ضعیف باشد، باروری به سختی اتفاق میافتد.
-
شکل اسپرم: اسپرم با شکل غیرطبیعی توانایی نفوذ به تخمک را ندارد.

عوامل محیطی و سبک زندگی
محیط زندگی و عادتهای روزمره نقش زیادی در باروری مردان دارند. برخی عوامل خطر شامل:
-
مصرف دخانیات و الکل که باعث آسیب به DNA اسپرم میشوند.
-
استفاده طولانیمدت از داروهای استروئیدی یا مواد مخدر.
-
قرار گرفتن مداوم در معرض حرارت زیاد (مثل سونا و جکوزی).
-
شغلهایی که با مواد شیمیایی یا فلزات سنگین سروکار دارند.
-
استرس و اضطراب شدید که سطح هورمونها را بر هم میزند.
ضربه یا جراحیهای بیضه
آسیب فیزیکی به بیضهها یا جراحیهایی که در ناحیه لگن یا بیضه انجام میشوند، میتوانند منجر به تخریب بافت بیضه یا انسداد مجاری اسپرم شوند. در مواردی مانند پیچخوردگی بیضه، اگر درمان سریع انجام نشود، بیضه ممکن است کارکرد خود را از دست بدهد.
افزایش سن و ناباروری
با افزایش سن، کیفیت اسپرم کاهش مییابد. اگرچه مردان حتی در سنین بالا هم میتوانند پدر شوند، اما احتمال جهش ژنتیکی در اسپرم، کاهش تحرک و تعداد اسپرم بیشتر میشود و شانس باروری کاهش پیدا میکند.
نقش بیماریهای مزمن
برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و کلیوی نیز میتوانند باعث کاهش توان باروری مردان شوند. همچنین داروهایی که برای درمان این بیماریها مصرف میشوند، ممکن است عوارض جانبی بر تولید اسپرم داشته باشند.
عکس مرد عقیم
روشهای تشخیص ناباروری مردان
برای تشخیص علت ناباروری، پزشک معمولاً از روشهای زیر استفاده میکند:
-
آزمایش اسپرم (آنالیز منی) برای بررسی تعداد، تحرک و شکل اسپرم.
-
آزمایش خون برای بررسی سطح هورمونها.
-
سونوگرافی بیضه برای بررسی ساختار و وجود واریکوسل.
-
آزمایشهای ژنتیکی در صورت مشکوک بودن به نقصهای کروموزومی.
روشهای درمان ناباروری مردان
درمان ناباروری بستگی به علت آن دارد. برخی از روشهای درمانی شامل:
-
داروهای هورمونی برای تنظیم سطح هورمونها.
-
جراحی واریکوسل یا رفع انسداد لولههای اسپرم. تست عقیم بودن مرد در خانه
-
درمان عفونتها با آنتیبیوتیک.
-
تغییر سبک زندگی و ترک دخانیات و الکل.
-
استفاده از روشهای کمکباروری مانند IVF یا ICSI در مواردی که درمانهای دیگر مؤثر نباشند.

راههای پیشگیری از عقیم شدن مردان
-
رعایت بهداشت جنسی و پیشگیری از بیماریهای مقاربتی.
-
واکسیناسیون در برابر بیماری اوریون.
-
خودداری از مصرف مواد مخدر و استروئیدهای غیرقانونی.
-
اجتناب از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض گرمای زیاد.
-
انجام معاینات منظم پزشکی برای تشخیص زودهنگام مشکلات بیضه.
جمعبندی
عقیم شدن مردان میتواند ناشی از عوامل ژنتیکی، هورمونی، عفونی، انسداد مجاری اسپرم، مشکلات بیضه و سبک زندگی ناسالم باشد. تشخیص به موقع و درمان مناسب در بسیاری از موارد میتواند مشکل ناباروری را برطرف کند. آگاهی از علل ناباروری و توجه به سلامت جسمی و جنسی نقش مهمی در پیشگیری از عقیم شدن مردان دارد.
چه چیزی باعث کم شدن اسپرم مرد میشود؟
کاهش تعداد اسپرم یکی از دلایل مهم ناباروری در مردان است که میتواند تحت تأثیر عوامل متعددی قرار بگیرد. اسپرمها سلولهای جنسی مردانه هستند که نقش اصلی را در باروری ایفا میکنند و کاهش آنها میتواند شانس بارداری را به شدت پایین بیاورد. در این مقاله بهطور جامع و طولانی بررسی میکنیم که چه عواملی باعث کم شدن اسپرم در مردان میشوند و چگونه میتوان از بروز این مشکل پیشگیری یا آن را درمان کرد.
اهمیت تعداد اسپرم در باروری
برای باروری طبیعی، تعداد و کیفیت اسپرم اهمیت بسیار زیادی دارد. بر اساس معیارهای سازمان جهانی بهداشت، تعداد طبیعی اسپرم باید بیشتر از ۱۵ میلیون در هر میلیلیتر مایع منی باشد. اگر تعداد اسپرم کمتر از این حد باشد، به آن الیگواسپرمی گفته میشود. کم بودن اسپرم لزوماً به معنای ناباروری قطعی نیست، اما احتمال باروری را کاهش میدهد و میتواند نیازمند درمانهای تخصصی باشد.
عوامل سبک زندگی مؤثر بر کاهش اسپرم
یکی از دلایل شایع کم شدن اسپرم، سبک زندگی ناسالم است. برخی از این عوامل عبارتند از:
-
سیگار کشیدن: دخانیات با کاهش کیفیت و تعداد اسپرم ارتباط مستقیم دارد.
-
الکل و مواد مخدر: مصرف الکل و موادی مانند ماریجوانا یا کوکائین میتواند باعث اختلال در تولید اسپرم شود.
-
چاقی: اضافه وزن و تجمع چربی در ناحیه شکم، تعادل هورمونی را بر هم زده و موجب کاهش اسپرم میشود.
-
تغذیه نامناسب: کمبود ویتامینها و مواد معدنی مثل روی، ویتامین C و اسید فولیک، اثر منفی بر کیفیت اسپرم دارند.
-
کمتحرکی و نشستن طولانیمدت: باعث افزایش دمای بیضه و کاهش تولید اسپرم میشود.
بیماریها و مشکلات پزشکی
برخی بیماریها و مشکلات جسمی نیز میتوانند عامل کاهش اسپرم باشند:
-
واریکوسل: شایعترین علت ناباروری مردان که ناشی از گشاد شدن رگهای اطراف بیضه است و باعث افزایش دمای بیضه میشود.
-
عفونتهای دستگاه تناسلی: مانند اورکیت، اپیدیدیمیت و بیماریهای مقاربتی که به بافت بیضه و مجاری اسپرم آسیب میزنند. سن عقیم شدن مرد
-
بیماریهای مزمن: دیابت، فشار خون بالا و بیماریهای قلبی بر کیفیت اسپرم اثر منفی دارند.
-
سرطان و درمانهای آن: شیمیدرمانی و پرتودرمانی تولید اسپرم را کاهش میدهند.
-
اختلالات هورمونی: کاهش سطح تستوسترون یا مشکلات غده هیپوفیز و تیروئید میتواند تولید اسپرم را مختل کند.
داروها و مواد شیمیایی
برخی داروها و تماس با مواد شیمیایی خاص میتوانند تعداد اسپرم را کاهش دهند:
-
داروهای ضدافسردگی و ضد فشار خون
-
استروئیدهای آنابولیک که برای افزایش حجم عضلانی استفاده میشوند
-
تماس شغلی با مواد شیمیایی، حلالها، فلزات سنگین یا آفتکشها
دمای بیضه و تأثیر آن بر اسپرم
تولید اسپرم نیازمند دمایی پایینتر از دمای طبیعی بدن است. به همین دلیل بیضهها در خارج از بدن قرار دارند. هر عاملی که باعث افزایش دمای بیضه شود، میتواند تعداد اسپرم را کاهش دهد. عواملی مانند:
-
پوشیدن لباس زیر تنگ علائم عقیم شدن مردان
-
استفاده مداوم از سونا و جکوزی
-
کار کردن طولانیمدت با لپتاپ روی پا
-
نشستن زیاد و بدون تحرک
نقش سن در کاهش اسپرم
با افزایش سن، کیفیت و تعداد اسپرم کاهش پیدا میکند. اگرچه مردان حتی در سنین بالا هم میتوانند پدر شوند، اما با افزایش سن، خطر کاهش اسپرم و تغییرات ژنتیکی در آن بیشتر میشود که احتمال ناباروری و حتی مشکلات ژنتیکی در فرزندان را افزایش میدهد.
عوامل روانی و استرس
استرس شدید و طولانیمدت میتواند بر هورمونهای جنسی تأثیر گذاشته و موجب کاهش تعداد اسپرم شود. اضطرابهای شغلی، مشکلات خانوادگی یا افسردگی طولانیمدت نیز با ناباروری در مردان مرتبط است.
علائم کم شدن اسپرم
در بسیاری از موارد، کاهش اسپرم علائم ظاهری ندارد و تنها از طریق آزمایش مایع منی مشخص میشود. اما گاهی نشانههایی مانند کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ، درد یا تورم بیضهها، و تغییر در حجم مایع منی ممکن است وجود داشته باشد.
روشهای تشخیص کاهش اسپرم
پزشک برای تشخیص دقیق از آزمایشهای زیر استفاده میکند:
-
آزمایش اسپرم (اسپرموگرام): بررسی تعداد، حرکت و شکل اسپرم
-
آزمایش خون: بررسی سطح هورمونها
-
سونوگرافی بیضه: تشخیص واریکوسل یا مشکلات ساختاری بیضه
-
آزمایش ژنتیکی: در موارد ناباروری شدید و بدون علت مشخص
درمان کاهش اسپرم
درمان بستگی به علت زمینهای دارد و شامل موارد زیر میشود:
-
تغییر سبک زندگی: ترک سیگار، کاهش وزن، بهبود تغذیه و فعالیت بدنی
-
مصرف مکملها: روی، ویتامین C، ویتامین E و اسید فولیک
-
درمان دارویی: تجویز داروهای هورمونی یا آنتیبیوتیک در صورت وجود عفونت
-
جراحی: درمان واریکوسل یا باز کردن انسداد مجاری اسپرم
-
روشهای کمکباروری: مانند آیویاف (IVF) یا میکرواینجکشن (ICSI) در موارد شدید

راههای پیشگیری از کاهش اسپرم
-
رعایت رژیم غذایی سالم و سرشار از میوهها، سبزیجات و پروتئین
-
حفظ وزن مناسب
-
پرهیز از گرمای بیش از حد و لباسهای تنگ
-
ترک مصرف دخانیات و الکل
-
مدیریت استرس و داشتن خواب کافی
-
انجام معاینات دورهای و مراجعه به پزشک در صورت بروز مشکل
جمعبندی
کاهش اسپرم در مردان دلایل متعددی دارد که میتواند از سبک زندگی ناسالم و بیماریهای جسمی گرفته تا عوامل محیطی و روانی باشد. اگرچه کاهش اسپرم میتواند باروری را با مشکل مواجه کند، اما با تشخیص بهموقع و درمان مناسب اغلب قابل کنترل است. مراقبت از سلامت جسمی و روانی، تغذیه صحیح و پرهیز از عوامل خطر میتواند نقش مهمی در حفظ باروری مردان ایفا کند.
ناباروری در مردان به چه علت است؟
ناباروری در مردان یکی از مشکلات شایع در زندگی زناشویی است که میتواند بر کیفیت زندگی، روحیه و آینده خانوادگی تأثیر مستقیم داشته باشد. بر اساس آمارها حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد مشکلات ناباروری در زوجین مربوط به مردان است. شناخت دقیق علل ناباروری در مردان میتواند نقش مهمی در انتخاب روش درمانی مناسب و افزایش شانس باروری داشته باشد. در این مقاله جامع و طولانی، به بررسی کامل علل ناباروری در مردان میپردازیم.
ناباروری در مردان چیست
ناباروری به ناتوانی یک مرد در بارور کردن همسر پس از یک سال رابطه جنسی منظم و بدون استفاده از روشهای پیشگیری گفته میشود. این مشکل میتواند ناشی از اختلال در تولید اسپرم، کیفیت اسپرم، انتقال اسپرم یا مشکلات ساختاری و هورمونی باشد.
نقش اسپرم در باروری
برای باروری موفق، اسپرم باید در تعداد کافی، با شکل طبیعی و حرکت مناسب تولید شود تا بتواند به تخمک برسد و آن را بارور کند. هرگونه اختلال در این فرآیند میتواند موجب ناباروری شود. به همین دلیل بررسی ویژگیهای اسپرم یکی از اولین مراحل در تشخیص ناباروری مردان است.
علل شایع ناباروری در مردان
ناباروری در مردان علل متعددی دارد که به سه دسته اصلی تقسیم میشود: علل مربوط به تولید اسپرم، علل مربوط به انتقال اسپرم و علل مربوط به عوامل هورمونی و عمومی بدن.
مشکلات مربوط به تولید اسپرم
-
واریکوسل: یکی از شایعترین دلایل ناباروری مردان است. در این بیماری رگهای کیسه بیضه گشاد میشوند و بر کیفیت و تعداد اسپرم تأثیر منفی میگذارند.
-
اختلالات ژنتیکی: برخی مشکلات کروموزومی مانند سندرم کلاینفلتر میتوانند مانع تولید اسپرم سالم شوند.
-
عفونتهای بیضه: التهاب بیضه ناشی از بیماریهایی مانند اوریون یا عفونتهای مقاربتی میتواند به سلولهای تولیدکننده اسپرم آسیب بزند.
-
آسیب یا ضربه به بیضهها: هرگونه ضربه شدید یا جراحی در ناحیه تناسلی میتواند تولید اسپرم را مختل کند.
-
حرارت بالا: قرار گرفتن طولانیمدت بیضهها در معرض حرارت، مانند استفاده زیاد از سونا و جکوزی، باعث کاهش کیفیت اسپرم میشود.

مشکلات مربوط به کیفیت اسپرم
-
کاهش تعداد اسپرم (الیگواسپرمی): یکی از علل مهم ناباروری است.
-
بیاسپرم بودن (آزواسپرمی): در این حالت اسپرم در مایع منی وجود ندارد.
-
کاهش تحرک اسپرم (آستنواسپرمی): اسپرمها توانایی حرکت کافی برای رسیدن به تخمک را ندارند.
-
شکل غیرطبیعی اسپرم (تراتواسپرمی): اسپرمهای بدشکل توانایی باروری کمتری دارند.
مشکلات مربوط به انتقال اسپرم
-
انسداد مجاری منیبر: در برخی مردان مجاری انتقال اسپرم به دلایل مادرزادی یا عفونت بسته میشوند.
-
انزال پسرونده: در این حالت اسپرم به جای خروج از آلت تناسلی، وارد مثانه میشود.
-
مشکلات پروستات و مجاری ادراری: برخی بیماریهای پروستات یا جراحیهای مرتبط میتوانند مانع خروج اسپرم شوند.
علل هورمونی ناباروری
هورمونها نقش کلیدی در فرآیند تولید اسپرم دارند. هرگونه اختلال در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-بیضه میتواند باعث ناباروری شود. از جمله:
عوامل سبک زندگی و محیطی
سبک زندگی ناسالم میتواند تأثیر جدی بر باروری مردان داشته باشد. برخی عوامل مؤثر عبارتند از:
-
سیگار و مواد مخدر: مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر کیفیت اسپرم را کاهش میدهد.
-
چاقی: اضافه وزن باعث تغییرات هورمونی و کاهش کیفیت اسپرم میشود.
-
تغذیه نامناسب: کمبود ویتامینها و مواد معدنی به ویژه روی، ویتامین D و ویتامین C بر باروری اثر منفی دارد.
-
استرس: فشارهای روحی و استرس مداوم تعادل هورمونی را بر هم میزند.
-
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سموم: برخی مشاغل پرخطر مانند کشاورزی و صنایع شیمیایی میتوانند به اسپرم آسیب بزنند.
علل مادرزادی ناباروری
برخی مردان از بدو تولد دچار مشکلات ساختاری یا ژنتیکی هستند که مانع باروری میشود. این مشکلات شامل بیضه نزول نکرده، نقصهای کروموزومی و انسداد مادرزادی مجاری منیبر است.
روشهای تشخیص ناباروری در مردان
پزشک برای تشخیص علت ناباروری مردان از روشهای زیر استفاده میکند:
-
آزمایش اسپرم (اسپرموگرام): بررسی تعداد، تحرک و شکل اسپرم.
-
آزمایش خون: بررسی سطح هورمونها.
-
سونوگرافی بیضه و کیسه بیضه: جهت بررسی مشکلات ساختاری مانند واریکوسل.
درمان ناباروری در مردان
درمان ناباروری بستگی به علت آن دارد. برخی روشهای درمان شامل:
-
جراحی: برای درمان واریکوسل یا باز کردن انسداد مجاری.
-
داروهای هورمونی: در موارد اختلالات هورمونی.
-
آنتیبیوتیکها: در صورت وجود عفونت.
-
روشهای کمکباروری (ART): مانند IVF یا ICSI برای مردانی که اسپرم کافی ندارند.
-
تغییر سبک زندگی: ترک سیگار و الکل، ورزش منظم و تغذیه سالم.
پیشگیری از ناباروری مردان
اگرچه همه علل ناباروری قابل پیشگیری نیستند، اما با رعایت برخی نکات میتوان خطر آن را کاهش داد:
-
رعایت بهداشت جنسی و استفاده از کاندوم
-
پرهیز از گرمای بیش از حد و لباسهای تنگ
-
تغذیه متعادل و مصرف مکملهای مورد نیاز
-
کاهش استرس و مدیریت فشارهای روانی
-
انجام معاینات دورهای برای تشخیص زودهنگام مشکلات بیضه جدیدترین راه درمان ناباروری مردان
نتیجهگیری
ناباروری در مردان علل مختلفی دارد که از مشکلات ژنتیکی و هورمونی گرفته تا سبک زندگی و بیماریهای مقاربتی را شامل میشود. شناخت دقیق علت ناباروری نقش کلیدی در انتخاب بهترین درمان دارد. بسیاری از مردان با درمانهای مناسب یا تغییر سبک زندگی میتوانند شانس باروری خود را بهبود بخشند. بنابراین، در صورت مواجهه با مشکل ناباروری، مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی و انجام آزمایشهای لازم ضروری است.
از کجا بفهمیم مرد عقیم است؟
ناباروری مردان یکی از مشکلات شایع در زوجها است و تشخیص به موقع آن میتواند شانس درمان و بارداری موفق را افزایش دهد. مرد عقیم کسی است که توانایی تولید اسپرم کافی یا با کیفیت مناسب برای لقاح تخمک را ندارد. شناخت علائم، عوامل زمینهای و روشهای تشخیص ناباروری در مردان، به فرد کمک میکند تا به موقع اقدام درمانی کند. در این مقاله به طور جامع و کامل توضیح میدهیم که از کجا میتوان فهمید مرد عقیم است، علل آن چیست و چه راههایی برای تشخیص و درمان وجود دارد.
تعریف عقیمی در مردان
عقیمی یا ناباروری مردان به وضعیتی گفته میشود که یک مرد پس از حداقل ۱۲ ماه داشتن رابطه جنسی محافظتنشده، قادر به باردار کردن شریک جنسی خود نباشد. این مشکل میتواند به دلایل متعددی رخ دهد و در برخی موارد قابل درمان باشد.
علائم هشداردهنده ناباروری در مردان
در بسیاری از موارد، ناباروری مردان بدون علامت ظاهری است، اما برخی نشانهها میتوانند هشداردهنده باشند:
-
کاهش میل جنسی یا اختلال در نعوظ
-
درد، تورم یا حساسیت در بیضهها
-
تغییرات در اندازه یا شکل بیضهها
-
کاهش حجم مایع منی
-
کاهش تعداد یا کیفیت اسپرم
-
وجود خون در مایع منی
-
سابقه عفونتهای دستگاه تناسلی، واریکوسل یا ضربه به بیضه
علل ناباروری مردان
مشکلات اسپرم
-
کم بودن تعداد اسپرم (الیگواسپرمی): تعداد کم اسپرم شانس باروری را کاهش میدهد.
-
عدم تحرک کافی اسپرم (آستنوزوسپرمی): اسپرم باید توانایی حرکت و رسیدن به تخمک را داشته باشد.
-
شکل غیرطبیعی اسپرم (تراستنوزوسپرمی): اسپرمهای غیرطبیعی نمیتوانند تخمک را بارور کنند.
اختلالات هورمونی
-
کاهش تستوسترون
-
اختلالات غده هیپوفیز یا تیروئید
-
مشکلات در تولید هورمونهای جنسی مردانه مرد عقیم یعنی چه
مشکلات ساختاری
بیماریها و عفونتها
-
عفونت بیضه یا اپیدیدیم
-
بیماریهای مقاربتی
-
بیماریهای مزمن مانند دیابت یا فشار خون
سبک زندگی و عوامل محیطی
-
مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر
-
تغذیه نامناسب
-
اضافه وزن یا چاقی
-
تماس با مواد شیمیایی سمی یا فلزات سنگین
-
گرمای بیش از حد بیضهها (مثل سونا یا لباس زیر تنگ)
-
استرس و کمخوابی
روشهای تشخیص ناباروری مردان
آزمایش مایع منی (اسپرموگرام)
این آزمایش مهمترین و ابتداییترین روش تشخیص ناباروری مردان است. در این آزمایش تعداد اسپرم، حرکت و شکل آنها بررسی میشود.
آزمایش خون
سطح هورمونهای جنسی مانند تستوسترون، FSH و LH بررسی میشود تا اختلالات هورمونی شناسایی شوند.
سونوگرافی بیضه
با سونوگرافی میتوان ساختار بیضه، وجود واریکوسل، هماتوم یا انسداد مجاری اسپرم را بررسی کرد.
آزمایش ژنتیک
در موارد ناباروری شدید و بدون علت مشخص، آزمایشهای ژنتیکی برای بررسی اختلالات کروموزومی و ژنهای مرتبط با تولید اسپرم انجام میشود.
معاینه فیزیکی
پزشک با بررسی بیضهها، اپیدیدیم و مجاری اسپرم، وجود تورم، حساسیت، واریکوسل یا هرگونه مشکل ساختاری را تشخیص میدهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
-
اگر بعد از ۱۲ ماه رابطه جنسی محافظتنشده بارداری رخ ندهد
-
وجود درد یا تورم در بیضهها
-
کاهش شدید میل جنسی یا اختلال نعوظ درمان عقیم شدن مردان
-
سابقه بیماریهای مقاربتی یا عفونتهای مکرر
درمان ناباروری مردان
درمان ناباروری مردان بستگی به علت زمینهای دارد:
-
تغییر سبک زندگی: ترک سیگار، کاهش وزن، ورزش منظم، رژیم غذایی سالم
-
دارو درمانی: داروهای هورمونی، آنتیبیوتیک برای عفونتها
-
جراحی: درمان واریکوسل، باز کردن انسداد مجاری اسپرم
-
روشهای کمکباروری: IVF، ICSI و سایر روشهای لقاح آزمایشگاهی

پیشگیری از ناباروری
-
رعایت سبک زندگی سالم و پرهیز از مواد مضر
-
کنترل بیماریهای مزمن و درمان به موقع عفونتها
-
محافظت از بیضهها در ورزش و محیط کار
-
مدیریت استرس و خواب کافی
جمعبندی
تشخیص ناباروری مردان نیازمند بررسی دقیق علائم، آزمایشها و معاینات پزشکی است. کاهش تعداد، تحرک یا شکل اسپرم، اختلالات هورمونی، مشکلات ساختاری و سبک زندگی ناسالم همگی میتوانند باعث عقیمی مردان شوند. با تشخیص به موقع و درمان مناسب، بسیاری از موارد ناباروری قابل کنترل و درمان هستند و شانس بارداری افزایش مییابد.













دیدگاه کاربران
مطلب بسیار مفید و آموزنده بود، ممنون!
امیدوارم پستهای بیشتری در این زمینه ببینیم.
ارسال دیدگاه